uzman
Active member
- Katılım
- 25 Eyl 2020
- Mesajlar
- 52,597
- Puanları
- 36
Gökbilimciler, her biri bu kozmik devlere ilişkin mevcut anlayışa meydan okuyan fenomenler sergileyen iki olağandışı kara deliği gözlemliyor. Bir “seri katil” kara delik, beş yıl içinde ikinci yıldızını yutmak üzereyken, yeni keşfedilen üçlü sistem V404 Cygni'nin bir parçası olan diğeri, kara deliklerin nasıl oluştuğuna dair uzun süredir savunulan teorileri boşa çıkardı.
Kara delik “seri katili” başka bir yıldıza uzanıyor
Dünya'dan 215 milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan bu süper kütleli kara delik, bilim adamlarının dikkatini ilk kez beş yıl önce parlak bir parlamayla çekmişti. Parlama çok yaklaşan bir yıldızdan geldi ve gökbilimcilerin gelgit kesintisi olayı veya AT1910qix dediği olayı tetikledi. Yerçekimi kuvvetleri yıldızı gererek parçaladı, kalıntılarının bir kısmını kara deliğin etrafında bıraktı ve geri kalanını da uzaya fırlattı.
Dr. Belfast Queen's Üniversitesi'nden Matt Nicholl'un ekibiyle birlikte gökbilimcilerden oluşan bir ekip, Chandra X-ışını Gözlemevi ve Hubble Uzay Teleskobu gibi yüksek güçlü teleskopları kullanarak birkaç yıldır diskin bu kalıntılarını izliyor. Son zamanlarda her 48 saatte bir farklı bir yıldız bu diskin içinden geçiyor ve her çarpışmada parlak X-ışını patlamaları üretiyor. Dr. Nicholl bunu, bir dalgıcın suya her çarptığında havuzda sıçrama yapmasına benzer şekilde tanımlıyor; yıldız dalgıç ve disk ise havuz.
Dr., “Nihayetinde bu yıldıza ne olacağı belirsiz” dedi. Nicholl. “Kara deliğin içine çekilebilir veya bu tekrarlanan çarpışmalardan dolayı sonunda parçalanabilir.”
Cygnus'ta nadir görülen üçlü kara delik sistemi
Bu arada Kuğu takımyıldızında nadir bulunan üçlü bir sistem, kara deliğin kökeni hakkında soru işaretleri uyandırıyor. V404 Cygni olarak bilinen bu sistem, dokuz güneş kütleli bir kara deliği ve biri gökbilimcilerin mümkün olduğunu düşündüğünden çok daha uzakta olan iki yörüngeli yıldızı içeriyor. MIT araştırma görevlisi Kevin Burdge, bir süpernovanın genellikle uzaktaki yoldaşları kütleçekimsel olarak bağlı kalamayacak kadar uzağa ittiğini belirtiyor. Ancak bu sistemde uzak bir yıldız, 300 milyar mil gibi şaşırtıcı bir yörüngede dönüyor.
Nature makalelerinde Dr. Budge ve ekibi, bu kara deliğin bir süpernova patlaması olmadan oluşmuş olabileceğini ve yakın arkadaşlarını dışarı atmadan “sessizce” çökmüş olabileceğini öne sürüyor. Bu hipotez bilim adamları arasında ilgi uyandırdı çünkü henüz tam olarak anlaşılmayan yeni kara delik oluşum süreçlerini öne sürüyor.
Chicago Üniversitesi'nden astrofizikçi Daniel Holz, doğanın her ne kadar olası olmasa da çoğu zaman varsayımlara meydan okuduğunu belirtti. Bu keşif kara delik araştırmalarında yeni bir sayfa açabilir.
Kara delik “seri katili” başka bir yıldıza uzanıyor
Dünya'dan 215 milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan bu süper kütleli kara delik, bilim adamlarının dikkatini ilk kez beş yıl önce parlak bir parlamayla çekmişti. Parlama çok yaklaşan bir yıldızdan geldi ve gökbilimcilerin gelgit kesintisi olayı veya AT1910qix dediği olayı tetikledi. Yerçekimi kuvvetleri yıldızı gererek parçaladı, kalıntılarının bir kısmını kara deliğin etrafında bıraktı ve geri kalanını da uzaya fırlattı.
Dr. Belfast Queen's Üniversitesi'nden Matt Nicholl'un ekibiyle birlikte gökbilimcilerden oluşan bir ekip, Chandra X-ışını Gözlemevi ve Hubble Uzay Teleskobu gibi yüksek güçlü teleskopları kullanarak birkaç yıldır diskin bu kalıntılarını izliyor. Son zamanlarda her 48 saatte bir farklı bir yıldız bu diskin içinden geçiyor ve her çarpışmada parlak X-ışını patlamaları üretiyor. Dr. Nicholl bunu, bir dalgıcın suya her çarptığında havuzda sıçrama yapmasına benzer şekilde tanımlıyor; yıldız dalgıç ve disk ise havuz.
Dr., “Nihayetinde bu yıldıza ne olacağı belirsiz” dedi. Nicholl. “Kara deliğin içine çekilebilir veya bu tekrarlanan çarpışmalardan dolayı sonunda parçalanabilir.”
Cygnus'ta nadir görülen üçlü kara delik sistemi
Bu arada Kuğu takımyıldızında nadir bulunan üçlü bir sistem, kara deliğin kökeni hakkında soru işaretleri uyandırıyor. V404 Cygni olarak bilinen bu sistem, dokuz güneş kütleli bir kara deliği ve biri gökbilimcilerin mümkün olduğunu düşündüğünden çok daha uzakta olan iki yörüngeli yıldızı içeriyor. MIT araştırma görevlisi Kevin Burdge, bir süpernovanın genellikle uzaktaki yoldaşları kütleçekimsel olarak bağlı kalamayacak kadar uzağa ittiğini belirtiyor. Ancak bu sistemde uzak bir yıldız, 300 milyar mil gibi şaşırtıcı bir yörüngede dönüyor.
Nature makalelerinde Dr. Budge ve ekibi, bu kara deliğin bir süpernova patlaması olmadan oluşmuş olabileceğini ve yakın arkadaşlarını dışarı atmadan “sessizce” çökmüş olabileceğini öne sürüyor. Bu hipotez bilim adamları arasında ilgi uyandırdı çünkü henüz tam olarak anlaşılmayan yeni kara delik oluşum süreçlerini öne sürüyor.
Chicago Üniversitesi'nden astrofizikçi Daniel Holz, doğanın her ne kadar olası olmasa da çoğu zaman varsayımlara meydan okuduğunu belirtti. Bu keşif kara delik araştırmalarında yeni bir sayfa açabilir.