Yerel Zincirler Buluşuyor Konferansı ve Fuarı (YZB), alanının uzman isimlerini “Gıda Enflasyonunun Hatalısı Kim?” oturumunda buluşturdu. Moderatörlüğünü Dünya Gazetesi (NBE) İdare Şurası Lideri Hakan Güldağ’ın üstlendiği oturuma tarım muharriri Ali Ekber Yıldırım, Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Lideri Sencer Solakoğlu, Onur Market İdare Şurası Lideri Cemal İhtimam ve Dünya Gazetesi Yayın Konseyi Lideri Onur Oğuz konuşmacı olarak katıldı.
Bu yıl “bir daha Yerele” temasıyla 13’üncü kere kapılarını aralayan YZB’de perakende dalını var eden tüketicilerin üstündeki enflasyon baskısı masaya yatırıldı. Tarım ve hayvancılık dalındaki esas sıkıntılar, döviz kurları ve girdi fiyatlarının artışıyla birlikte tüketicilere makul fiyatlı besinlerin sunulup sunulamayacağı, düşük verimliliğin ve eksik rekabetin tesiri, tüketicinin alım gücü ve sağlıklı rekabet için sağlıklı piyasa kaidelerinin nasıl oluşturulabileceği tüm taraflarıyla ele alındı.
“GIDA ENFLASYONUNDA ZİMBABVE’DEN daha sonra İKİNCİ SIRADAYIZ”
Moderatörlüğünü Dünya Gazetesi (NBE) İdare Heyeti Lideri Hakan Güldağ‘ın üstlendiği “Gıda Enflasyonunun Hatalısı Kim?” oturumuna besin perakendesindeki enflasyonun yalnızca Türkiye değil tüm dünyanın gündeminde olduğuna dikkat çeken Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, “Dünya iktisadı tarihi bir periyottan geçiyor. Şu anki tabloda dünya iktisadının yıl sonunda yüzde 3,2 büyüme göstereceği öngörülüyor. Geçen yıl 6’nın üzerindeydi. Ekim ayında yayımlanacak raporda yüzde 3’ün altına inmesi öngörülüyor. Avrupa bölgesi büyüme sayısı geçen yıl yüzde 5’in üzerindeydi, Ekim ayında 2,5 civarında olması varsayım ediliyor. Gelecek yıl iddiası bu sayı 1,2’ye düşecek. Bu önemli bir yavaşlamaya işaret ediyor. Bu datalar bizim için de fazlaca değerli sonuçlara ışık tutacak. Birfazlaca iş koluna sirayet eden güç konusunda Avrupa epeyce etkileniyor. Besin ve Tarım Örgütü (FAO) sayılarını incelediğimizde öteki ülkelerle ortamızda büyük bir enflasyon farkı var. Keza G20 ülkelerine baktığımızda, Rusya’da 15, Almanya’da yüzde 14, Brezilya’da yüzde 13,4, İspanya’da yüzde 13, bizde ise yüzde 90. Zimbabwe’den daha sonra ikinci sıradayız” dedi.
Gıda enflasyonundaki en önemli niçininin kur artışı olduğuna değinen Aslanoğlu, “TL’nin kıymet kaybı en epeyce ortaya çıkan niye olarak görünüyor. Bizim yüksek ithal girdi kullanmamızın tesiri yüksek. Bu artışlarda mazot, gübre, zirai ilaç üzere başlıkların hepsi tesirli oluyor. Öte yandan yapısal niçinler de ön plana çıkıyor. Ülkemizde yerlerin küçük olması, süratle gelişen teknolojinin ağır kullanılmaması, eğitim seviyesinin bakılırsace düşük olması, hayli sayıda aracı olması ve vakit zaman eksik rekabet gözlenmesiyle birlikte artan besin talebi bu artışı tetikliyor. Bu tesirlere artan nüfus, alınan göç, turizm, arz talep dengesizliği de niye oluyor” açıklamasını yaptı.
“FİNANSAL İSTİKRARI SAĞLAYACAK SİYASETLER ÖNCELİKLİ OLMALI”
Besin enflasyonundaki artışın önüne geçilebilmesiyle ilgili olarak Erhan Aslanoğlu tahlil tekliflerini şöyleki sıraladı; “Kur karşımızda bir numaralı faktör görünüyorsa, finansal istikrarı sağlayacak siyasetler öncelikli olmalı. Çok sıkı bir para siyasetine ve dezenflasyon programına muhtaçlık var. Hususun yapısal, beklenti, verimlilik boyutları mevcut. Bu yalnızca besin değil tüm kesimler için geçerli. Orta ve uzun vadeli ziraî bir plana, ithal girdiler için kıymetli sübvansiyonlara, yapısal ıslahatlara gereksinim var. Üreticilerimizin örgütlenmesinin geliştirilmesi gerekiyor. Dağıtım sisteminde rekabetin artırılması, lisanslı depolama ve ziraî eser piyasalarının geliştirilmesi evvelarimiz içinde yer almalı. İklim krizi ile gayret planlarımızı hazırlamalıyız. Ülkemiz kuraklıkta en epeyce etkilenen ülkeler içinde yer alıyor. Türk tarımı ihracatta ön planda yer alabilir. Bunun için sattığımız mamüllerin yeşil mutabakata uyumlu olması gerekiyor.”
“HEP BİR HATALI ARANIYOR”
Türkiye’de besin meblağlarının her ayın 3 ve 4’ünde enflasyon bilgileri açıklanınca gündeme geldiğini belirten tarım muharriri Ali Ekber Yıldırım, “Mutlak olarak her ay bu mevzuyu çoklukla etiket üzerinden, market fiyatları üzerinden tartışıyoruz. halbuki hayli uzun bir müddetç var. Tarladan sofraya diyoruz lakin bir türlü tarlaya gidemiyoruz. Daima bir hatalı aranıyor. Bu hatalı kimi vakit market zinciri, kimi vakit depolama yapan birisi, kimi vakit üretici oluyor. Avrupa ve ABD’de de besin meblağları yükseliyor. Kimse hatalı kim diye aramıyor. niçinler muhakkak; ekonomik, iklim, biroldukca niye var. Sorun var ancak tahlil teklifleri de gösteriliyor. Üreticiyi nasıl destekleriz diye bir gayret var” dedi.
Konuşmasında besin fiyatlarının ülkemizde yüksek olmasının esas sebebini kur olarak işaret eden Yıldırım, “Temel kahır ziraî üretim. Besin dediğimiz olay tarlada başlıyor. Biz hatalıyı bulmaya çalışıyor, sorunu çözmüş üzere davranıyoruz. Bugüne kadar besin enflasyonunu önlemek için ne yaptık? Örneğin besin fiyatları artınca biz birinci adım vergileri indirip ithalat yaptık. İthalat yapılması ile bir daha sonraki devirde üretimden vazgeçiliyor. Üretim azalınca, fiyatlar artıyor. Hal yasası değişirse fiyatlar düşer denildi. 2010 yılında yasa çıktı lakin fiyatlar düşmedi. Zincir marketlerden un sanayiine kadar uzanan bir araştırma süreci yaşandı. Lakin işin orada da olmadığı anlaşıldı. Dijital tarım denildi, eserler buraya konuldu, KDV’de indirim oldu. Üretimdeki plansızlıkların önüne geçmeliyiz. Tarladan sofraya tüm süreci düzgün yönetmeliyiz. Attığımız her bir adımın bir daha sonraki uygulaması ne olacak diye düşünmeliyiz.” açıklamasını yaptı.
“DÜNYANIN GÜNDEMİ BESİN MİLLİYETÇİLİĞİ”
Türkiye’nin çift haneli enflasyona geçtiği devirden günümüze her yıl değerli bir gündemi olduğunu belirten Onur Market İdare Heyeti Lideri Cemal Özen şöyleki konuştu; “Çift haneli enflasyona geçtiğimiz devrin sonraki yılı döviz krizi ile baş başa geldik. 2020 yılında pandemi, 2021’de tedarik zincirinin bozulması, 2022’de de Rusya-Ukrayna savaşı gerçekleşti. Bugün yalnızca ülkemizde değil, tüm dünyada ana gündem artık besin oldu. Şu an besin milliyetçiliği konuşuluyor. Kapılar kapandı, herkes kendine yetebilmeyi düşünüyor, kendi tarım, üretim modeline geçiyor. Gelecek tarımda ve tarım artık savunma sanayiinden epeyce daha değerli bir pozisyonda. Daldaki sorunlara baktığımızda verimlilikle ilgili meseleler var. İkinci sırada karlılık ve kar konusu yer alıyor. Ülkemizde bir yıl fazlaca para eden bir eser ikinci sene ziyan ediyor. Üreticilerimiz evvelki senelerda düşük fiyatlarla eseri üretirken risk alabiliyordu, üretimden vazgeçmiyordu. Şu an fiyatlar yüksek olduğu için risk alamıyor. Üretim etabından itibaren taban fiyat, dayanaklar açıklanmalı. Devir sonunda üretici cebine girecek parayı, karşılaşacağı riski nazaranbilmeli. Tarımda sürdürülebilirlik ve teknoloji kullanması ezası var. TÜİK bilgilerine göre ülkemizde tarımın yaş ortalaması 55. Ülke olarak genç bir nüfusa sahibiz, teknolojiyi aktif bir biçimde kullanıyoruz. Gençlerin tarımda olmayışı, karlılıkların düşük oluşu, teknoloji maliyetlerinin yüksekliği verimliliği düşürüyor. Verimlilik fikir zincirin her halkasındaki şahıslar mutsuz oluyor. Gençlerimizi tarıma kazandırabilmemiz için yalnızca işi tarım olan, işi tohum olan, işi tohumun genetiği, tarım teknolojisi olan üniversiteler kurmalıyız. Tarım liselerini hayata geçirmeliyiz. Sahip olduğumuz topraklarla, gücümüzle bir numara olma fırsatımız var” dedi.
“TARIM VE HAYVANCILIK BİLİM İŞİ”
Besin enflasyon meselesinin masa başında çözülmeyecek bir sorun olduğuna işaret eden Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Lideri Sencer Solakoğlu, tarımın en büyük masrafının tüm dünyada kira olduğunu belirtti. Pandemi devrinde artan kira artışlarının tarıma yansıdığını belirten Solakoğlu, “Tarım topraklarının artan meblağları soframızdaki enginara, patlıcana yansıdı. Burada daha evvelde düşünülüp tasarlanması gereken; 2003 yılında ziraî sit alanı ilan edilip önüne geçilmesi gereken bir durum var. Bugün süt meblağları artmamalı diyoruz. Niçin artmamalı? Zira süt birfazlaca eserin ham hususu, süt artırılırsa besin enflasyonu artar. Besin enflasyonunu yaratan şey süt değil. TL’nin paha kaybı. Üreten çiftçiye sen fiyatı artıramazsın dersen, maalesef adamın yapacağı tek şey ineğini kesip üretimi azaltmak” dedi.
Fiyat artışlarına yönelik soruların artık hayli manalı olmadığının altını çizen Solakoğlu, “Hala tıpkı yanılgılar yapılmaya devam ediyor. Zira alandaki beşerlerle değil, masa başında tahlil üretilmeye çalışılıyor. Bu kira hadisesinin kıymetinin ne kadar kıymetli olduğunu kaç kişi duymuştur bilmiyorum fakat kira, tarım iktisadının ABC’si. Gerçekten karar vermek zorundayız. Ya kapitalist bir sistemde üretim yapacağız ya da sosyalist sistemin içerisinde yapacağız. İkisini de karıştırdığınız vakit öngörülemez olduğunu düşünüyorum” açıklamasını yaptı.
Konuşmasında tanzim satış ve ucuz et satışına yönelik örneklere de değinen Solakoğlu kelamlarını şöyleki sürdürdü; “2018 yılında tanzim satış yahut bugün ESK’nin ucuz et satmaya çalışmasını ele alalım. ESK’nin yanındaki kasap onunla rekabet edemez ki. Rekabet edemeyince dükkanını kapatacak. Tanzim satış noktaları konusunda ihtarda bulunduk, sisteme muhalif bir şey olduğunu söylemiş olduk. Patates, soğan satışa konuldu, sonraki sene bütün o patates soğanlar gübre olarak toprağa sürüldü. O denli bir fazla üretim oldu ki, çiftçinin elinde bilgi olmadığı için ne ekeceğine karar veremedi. Geçen sene şundan epey para yapmıştım, bir daha onu ekeyim diyor. Planlama yapılması lazım fakat şu anda değil. İleriye yönelik 5-10 yıllık planlar ehil beşerler elinde yapılmazsa, bilgisi olmadan fikri olan beşerlerle yapılırsa bu biçimde Türkiye’nin geleceği daha makûs karanlık hal alır. Bu iş akademinin işi. Bu iş bilimin işi. Siyaset ve tarım ne vakit bir ortaya gelse mantık kapıdan dışarı çıkıyor. Tarımda eser planlamasında katiyetle siyasetin işi olmaması lazım.”
“1951 YILINDA YAYINLANAN RAPORDA BUGÜN KONUŞTUĞUMUZ MESELELER VAR”
Panelde üretimdeki düşünceyi örneklerle paylaşan Dünya Gazetesi Yayın Heyeti Lideri Şeref Oğuz ise şunları kaydetti; “Üretimden niye vazgeçtik? Bilgiden hayli bilgisizlik var. Ayağına tarla çamuru değmeyen hocalar öğrenci yetiştiriyor, biz bir daha alanda tecrübeli çalışan arıyoruz. 1951 yılında yayınlanan Tarım Konusunda Yapılması Gerekenler diye bir rapor buldum, bugün konuştuklarımızla birebir sıkıntılar orada da var. Tahlili biliyorsun, atılması gereken adımlar ortada, pekala niye yapmıyorsun? Pandemi bize besinin stratejik bir şey olduğunu gösterdi. Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz denir ya hani? Yozgat’ın Kabala köyünde kaymakam ve bir teşebbüsçü oradaki küçük tarlaları birleştirdi; yaptıkları üretimle 435 kişi kendi köyünde sigortalı personel olarak çalışıyor. Gençlerin tarıma yönelmesi noktasında bir cazibe olması için tarıma bir gençlik aşısı veren yapı kurmalıyız. Tarlaya tohumun yanı sıra bilgi de ekmeliyiz. Sencer Beyefendi üzere bilgili gençler benim tek umudum lakin sayıları hayli düşük. Planlama, işi bilen beşerler tarafınca yapılsın. Bize besin lazım, bitki tohumu değil. Torunlarımızın iştahı bizden daha düşük olmayacak.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Bu yıl “bir daha Yerele” temasıyla 13’üncü kere kapılarını aralayan YZB’de perakende dalını var eden tüketicilerin üstündeki enflasyon baskısı masaya yatırıldı. Tarım ve hayvancılık dalındaki esas sıkıntılar, döviz kurları ve girdi fiyatlarının artışıyla birlikte tüketicilere makul fiyatlı besinlerin sunulup sunulamayacağı, düşük verimliliğin ve eksik rekabetin tesiri, tüketicinin alım gücü ve sağlıklı rekabet için sağlıklı piyasa kaidelerinin nasıl oluşturulabileceği tüm taraflarıyla ele alındı.
“GIDA ENFLASYONUNDA ZİMBABVE’DEN daha sonra İKİNCİ SIRADAYIZ”
Moderatörlüğünü Dünya Gazetesi (NBE) İdare Heyeti Lideri Hakan Güldağ‘ın üstlendiği “Gıda Enflasyonunun Hatalısı Kim?” oturumuna besin perakendesindeki enflasyonun yalnızca Türkiye değil tüm dünyanın gündeminde olduğuna dikkat çeken Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, “Dünya iktisadı tarihi bir periyottan geçiyor. Şu anki tabloda dünya iktisadının yıl sonunda yüzde 3,2 büyüme göstereceği öngörülüyor. Geçen yıl 6’nın üzerindeydi. Ekim ayında yayımlanacak raporda yüzde 3’ün altına inmesi öngörülüyor. Avrupa bölgesi büyüme sayısı geçen yıl yüzde 5’in üzerindeydi, Ekim ayında 2,5 civarında olması varsayım ediliyor. Gelecek yıl iddiası bu sayı 1,2’ye düşecek. Bu önemli bir yavaşlamaya işaret ediyor. Bu datalar bizim için de fazlaca değerli sonuçlara ışık tutacak. Birfazlaca iş koluna sirayet eden güç konusunda Avrupa epeyce etkileniyor. Besin ve Tarım Örgütü (FAO) sayılarını incelediğimizde öteki ülkelerle ortamızda büyük bir enflasyon farkı var. Keza G20 ülkelerine baktığımızda, Rusya’da 15, Almanya’da yüzde 14, Brezilya’da yüzde 13,4, İspanya’da yüzde 13, bizde ise yüzde 90. Zimbabwe’den daha sonra ikinci sıradayız” dedi.
Gıda enflasyonundaki en önemli niçininin kur artışı olduğuna değinen Aslanoğlu, “TL’nin kıymet kaybı en epeyce ortaya çıkan niye olarak görünüyor. Bizim yüksek ithal girdi kullanmamızın tesiri yüksek. Bu artışlarda mazot, gübre, zirai ilaç üzere başlıkların hepsi tesirli oluyor. Öte yandan yapısal niçinler de ön plana çıkıyor. Ülkemizde yerlerin küçük olması, süratle gelişen teknolojinin ağır kullanılmaması, eğitim seviyesinin bakılırsace düşük olması, hayli sayıda aracı olması ve vakit zaman eksik rekabet gözlenmesiyle birlikte artan besin talebi bu artışı tetikliyor. Bu tesirlere artan nüfus, alınan göç, turizm, arz talep dengesizliği de niye oluyor” açıklamasını yaptı.
“FİNANSAL İSTİKRARI SAĞLAYACAK SİYASETLER ÖNCELİKLİ OLMALI”
Besin enflasyonundaki artışın önüne geçilebilmesiyle ilgili olarak Erhan Aslanoğlu tahlil tekliflerini şöyleki sıraladı; “Kur karşımızda bir numaralı faktör görünüyorsa, finansal istikrarı sağlayacak siyasetler öncelikli olmalı. Çok sıkı bir para siyasetine ve dezenflasyon programına muhtaçlık var. Hususun yapısal, beklenti, verimlilik boyutları mevcut. Bu yalnızca besin değil tüm kesimler için geçerli. Orta ve uzun vadeli ziraî bir plana, ithal girdiler için kıymetli sübvansiyonlara, yapısal ıslahatlara gereksinim var. Üreticilerimizin örgütlenmesinin geliştirilmesi gerekiyor. Dağıtım sisteminde rekabetin artırılması, lisanslı depolama ve ziraî eser piyasalarının geliştirilmesi evvelarimiz içinde yer almalı. İklim krizi ile gayret planlarımızı hazırlamalıyız. Ülkemiz kuraklıkta en epeyce etkilenen ülkeler içinde yer alıyor. Türk tarımı ihracatta ön planda yer alabilir. Bunun için sattığımız mamüllerin yeşil mutabakata uyumlu olması gerekiyor.”
“HEP BİR HATALI ARANIYOR”
Türkiye’de besin meblağlarının her ayın 3 ve 4’ünde enflasyon bilgileri açıklanınca gündeme geldiğini belirten tarım muharriri Ali Ekber Yıldırım, “Mutlak olarak her ay bu mevzuyu çoklukla etiket üzerinden, market fiyatları üzerinden tartışıyoruz. halbuki hayli uzun bir müddetç var. Tarladan sofraya diyoruz lakin bir türlü tarlaya gidemiyoruz. Daima bir hatalı aranıyor. Bu hatalı kimi vakit market zinciri, kimi vakit depolama yapan birisi, kimi vakit üretici oluyor. Avrupa ve ABD’de de besin meblağları yükseliyor. Kimse hatalı kim diye aramıyor. niçinler muhakkak; ekonomik, iklim, biroldukca niye var. Sorun var ancak tahlil teklifleri de gösteriliyor. Üreticiyi nasıl destekleriz diye bir gayret var” dedi.
Konuşmasında besin fiyatlarının ülkemizde yüksek olmasının esas sebebini kur olarak işaret eden Yıldırım, “Temel kahır ziraî üretim. Besin dediğimiz olay tarlada başlıyor. Biz hatalıyı bulmaya çalışıyor, sorunu çözmüş üzere davranıyoruz. Bugüne kadar besin enflasyonunu önlemek için ne yaptık? Örneğin besin fiyatları artınca biz birinci adım vergileri indirip ithalat yaptık. İthalat yapılması ile bir daha sonraki devirde üretimden vazgeçiliyor. Üretim azalınca, fiyatlar artıyor. Hal yasası değişirse fiyatlar düşer denildi. 2010 yılında yasa çıktı lakin fiyatlar düşmedi. Zincir marketlerden un sanayiine kadar uzanan bir araştırma süreci yaşandı. Lakin işin orada da olmadığı anlaşıldı. Dijital tarım denildi, eserler buraya konuldu, KDV’de indirim oldu. Üretimdeki plansızlıkların önüne geçmeliyiz. Tarladan sofraya tüm süreci düzgün yönetmeliyiz. Attığımız her bir adımın bir daha sonraki uygulaması ne olacak diye düşünmeliyiz.” açıklamasını yaptı.
“DÜNYANIN GÜNDEMİ BESİN MİLLİYETÇİLİĞİ”
Türkiye’nin çift haneli enflasyona geçtiği devirden günümüze her yıl değerli bir gündemi olduğunu belirten Onur Market İdare Heyeti Lideri Cemal Özen şöyleki konuştu; “Çift haneli enflasyona geçtiğimiz devrin sonraki yılı döviz krizi ile baş başa geldik. 2020 yılında pandemi, 2021’de tedarik zincirinin bozulması, 2022’de de Rusya-Ukrayna savaşı gerçekleşti. Bugün yalnızca ülkemizde değil, tüm dünyada ana gündem artık besin oldu. Şu an besin milliyetçiliği konuşuluyor. Kapılar kapandı, herkes kendine yetebilmeyi düşünüyor, kendi tarım, üretim modeline geçiyor. Gelecek tarımda ve tarım artık savunma sanayiinden epeyce daha değerli bir pozisyonda. Daldaki sorunlara baktığımızda verimlilikle ilgili meseleler var. İkinci sırada karlılık ve kar konusu yer alıyor. Ülkemizde bir yıl fazlaca para eden bir eser ikinci sene ziyan ediyor. Üreticilerimiz evvelki senelerda düşük fiyatlarla eseri üretirken risk alabiliyordu, üretimden vazgeçmiyordu. Şu an fiyatlar yüksek olduğu için risk alamıyor. Üretim etabından itibaren taban fiyat, dayanaklar açıklanmalı. Devir sonunda üretici cebine girecek parayı, karşılaşacağı riski nazaranbilmeli. Tarımda sürdürülebilirlik ve teknoloji kullanması ezası var. TÜİK bilgilerine göre ülkemizde tarımın yaş ortalaması 55. Ülke olarak genç bir nüfusa sahibiz, teknolojiyi aktif bir biçimde kullanıyoruz. Gençlerin tarımda olmayışı, karlılıkların düşük oluşu, teknoloji maliyetlerinin yüksekliği verimliliği düşürüyor. Verimlilik fikir zincirin her halkasındaki şahıslar mutsuz oluyor. Gençlerimizi tarıma kazandırabilmemiz için yalnızca işi tarım olan, işi tohum olan, işi tohumun genetiği, tarım teknolojisi olan üniversiteler kurmalıyız. Tarım liselerini hayata geçirmeliyiz. Sahip olduğumuz topraklarla, gücümüzle bir numara olma fırsatımız var” dedi.
“TARIM VE HAYVANCILIK BİLİM İŞİ”
Besin enflasyon meselesinin masa başında çözülmeyecek bir sorun olduğuna işaret eden Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Lideri Sencer Solakoğlu, tarımın en büyük masrafının tüm dünyada kira olduğunu belirtti. Pandemi devrinde artan kira artışlarının tarıma yansıdığını belirten Solakoğlu, “Tarım topraklarının artan meblağları soframızdaki enginara, patlıcana yansıdı. Burada daha evvelde düşünülüp tasarlanması gereken; 2003 yılında ziraî sit alanı ilan edilip önüne geçilmesi gereken bir durum var. Bugün süt meblağları artmamalı diyoruz. Niçin artmamalı? Zira süt birfazlaca eserin ham hususu, süt artırılırsa besin enflasyonu artar. Besin enflasyonunu yaratan şey süt değil. TL’nin paha kaybı. Üreten çiftçiye sen fiyatı artıramazsın dersen, maalesef adamın yapacağı tek şey ineğini kesip üretimi azaltmak” dedi.
Fiyat artışlarına yönelik soruların artık hayli manalı olmadığının altını çizen Solakoğlu, “Hala tıpkı yanılgılar yapılmaya devam ediyor. Zira alandaki beşerlerle değil, masa başında tahlil üretilmeye çalışılıyor. Bu kira hadisesinin kıymetinin ne kadar kıymetli olduğunu kaç kişi duymuştur bilmiyorum fakat kira, tarım iktisadının ABC’si. Gerçekten karar vermek zorundayız. Ya kapitalist bir sistemde üretim yapacağız ya da sosyalist sistemin içerisinde yapacağız. İkisini de karıştırdığınız vakit öngörülemez olduğunu düşünüyorum” açıklamasını yaptı.
Konuşmasında tanzim satış ve ucuz et satışına yönelik örneklere de değinen Solakoğlu kelamlarını şöyleki sürdürdü; “2018 yılında tanzim satış yahut bugün ESK’nin ucuz et satmaya çalışmasını ele alalım. ESK’nin yanındaki kasap onunla rekabet edemez ki. Rekabet edemeyince dükkanını kapatacak. Tanzim satış noktaları konusunda ihtarda bulunduk, sisteme muhalif bir şey olduğunu söylemiş olduk. Patates, soğan satışa konuldu, sonraki sene bütün o patates soğanlar gübre olarak toprağa sürüldü. O denli bir fazla üretim oldu ki, çiftçinin elinde bilgi olmadığı için ne ekeceğine karar veremedi. Geçen sene şundan epey para yapmıştım, bir daha onu ekeyim diyor. Planlama yapılması lazım fakat şu anda değil. İleriye yönelik 5-10 yıllık planlar ehil beşerler elinde yapılmazsa, bilgisi olmadan fikri olan beşerlerle yapılırsa bu biçimde Türkiye’nin geleceği daha makûs karanlık hal alır. Bu iş akademinin işi. Bu iş bilimin işi. Siyaset ve tarım ne vakit bir ortaya gelse mantık kapıdan dışarı çıkıyor. Tarımda eser planlamasında katiyetle siyasetin işi olmaması lazım.”
“1951 YILINDA YAYINLANAN RAPORDA BUGÜN KONUŞTUĞUMUZ MESELELER VAR”
Panelde üretimdeki düşünceyi örneklerle paylaşan Dünya Gazetesi Yayın Heyeti Lideri Şeref Oğuz ise şunları kaydetti; “Üretimden niye vazgeçtik? Bilgiden hayli bilgisizlik var. Ayağına tarla çamuru değmeyen hocalar öğrenci yetiştiriyor, biz bir daha alanda tecrübeli çalışan arıyoruz. 1951 yılında yayınlanan Tarım Konusunda Yapılması Gerekenler diye bir rapor buldum, bugün konuştuklarımızla birebir sıkıntılar orada da var. Tahlili biliyorsun, atılması gereken adımlar ortada, pekala niye yapmıyorsun? Pandemi bize besinin stratejik bir şey olduğunu gösterdi. Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz denir ya hani? Yozgat’ın Kabala köyünde kaymakam ve bir teşebbüsçü oradaki küçük tarlaları birleştirdi; yaptıkları üretimle 435 kişi kendi köyünde sigortalı personel olarak çalışıyor. Gençlerin tarıma yönelmesi noktasında bir cazibe olması için tarıma bir gençlik aşısı veren yapı kurmalıyız. Tarlaya tohumun yanı sıra bilgi de ekmeliyiz. Sencer Beyefendi üzere bilgili gençler benim tek umudum lakin sayıları hayli düşük. Planlama, işi bilen beşerler tarafınca yapılsın. Bize besin lazım, bitki tohumu değil. Torunlarımızın iştahı bizden daha düşük olmayacak.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı