Haber 7 / Abdurrahman Koç
Dezenformasyon ve aldatıcı haberlerin artış gösterdiği ve vatandaşın habere olan itimadının azaldığı bir periyotta, “palavra haber ve dezenformasyonla mücadele” kapsamında, hem toplumsal medya kuruluşları tıpkı vakitte kullanıcılara yönelik yaptırımlar içeren yasal düzenlemeyle ilgili çalışmanın ne vakit Meclis’e sunulacağı merakla bekleniyor.
Geçtiğimiz yılın Ekim ayında TBMM’ye sunulması beklenen yasa, Meclis’teki yoğunluk ve yasanın tam olarak hazır olmaması niçiniyle ertelenmişti.
Günümüzde internet kullanıcılarının büyük bir kısmını teşkil eden toplumsal medyada artan “yalan, provokasyon, hakaret ve dezenformasyona” varan paylaşımlara yönelik yaptırım şayet olmazsa olmaz haline geldi.
“SALGIN, DOĞAL AFET VE SEÇİM PERİYOTLARINDA ARTIYOR”
Dezenformasyonla gayret sırf hükümet yetkilileriyle değil; teknoloji şirketleri, sivil toplum örgütleri, bilim insanları, medya kurumları, gazeteciler ve doğrulama platformlarının bir ortaya gelerek uğraş vermesi gereken bir bahis.
Bot hesaplar tarafınca dolanıma sokulan etiketlerle birlikte kaos yaratma hedefi taşıyan terör örgütleri, berbat maksatlı tertipler yahut bireyler bilhassa bu üzere devirlerde toplumda nefret telaffuzuna niçiniyet veriyor.
TÜRKİYE, ALMANYA MODELİNİ ÖRNEK ALACAK
Almanya’da çevrimiçi platformlarda nefret söylemi içeren paylaşımların 24 saat ortasında kaldırılması zaruriliği bulunduğu ve toplumsal medya şirketlerine 50 milyon Euro’ya kadar, Avustralya’da ise şiddet içeren ögelerin toplumsal medyadan silinmemesi halinde ilgili şirketlerin yıllık global cirolarının yüzde 10’una kadar para cezası kesilebildiğini belirtilerek, Türkiye için de misal uygulamaya gidilebileceği söz ediliyor.
Toplumsal medya platformlarında ‘gizli kimlik’ kullanıcıların paylaştığı içerikler, rastgele bir yaptırıma maruz kalmadığı için büyük kitleleri yanıltabiliyor.
O denli ki son devirde toplumsal medya ve internette yer alan palavra haberlerin doğruluğunu teyit etme konusunda biroldukca internet sitesi de faaliyet geçti. Lakin buna karşın bilgi kirliliği oluşturan ve yanlış yönlendirmelere sebep olan haber ve paylaşımların gerisi ardı kesilmiyor.
DEZENFORMASYON, HABERE OLAN İLGİ VE İNANCI ZEDELİYOR
Dijital araçlar insanların hayatlarını kolaylaştırmaya hizmet edebildiği üzere politik, toplumsal ve ekonomik gayelerle sahte/yönlendirici haberleri yaymaya çalışan kişi ve kümelere da belir bir repertuar sağlıyor. Bu bağlamda troll ve bot (sahte) hesaplar, Facebook, Twitter üzere tanınan toplumsal medya platformlarındaki yönlendirici içerik üretimleri, ses ve imaj üzerinde yapılan manipülasyonlar ve siber korsanlık faaliyetleri aracılığıyla dezenformasyona dayalı içerikler sayısal bağlantı ağlarında süratle yayılabiliyor.
Bu durum medyaya ve haberlere olan inancın azalmasına, kullanıcıların makul toplumsal, politik ya da ekonomik emellerle manipüle edilmelerine, vatandaşların karar alma süreçlerinin olumsuz etkilenmesine ve kamuoyunun doğruluğu kuşkulu bilgiler çerçevesinde oluşmasına niye oluyor.
Reuters’ın 2021 raporuna bakılırsa Türkiye’de haberlere olan itimat yüzde 41, toplumsal medya haberlerine itimat ise yüzde 36 düzeylerine kadar geriledi.
TBMM Dijital Mecralar Komite Lideri ve AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, maddeyle ilgili Haber7’ye değerlendirmelerde bulundu.
Toplumsal medya ile ilgili yeni düzelmenin isminin “dezenformasyon düzenlemesi” olduğunu tabir eden Yayman, çalışmaların devam ettiğini söylemiş oldu.
Yayman, yasanın Meclis Genel Şurası’na getirilmesiyle ilgili ağır bir talebin olduğunu lisana getirdi.
Dezenformasyon haberlerle ilgili vatandaşın ağır talebi olduğunu açıklayan Yayman, “örneğin bir orman yangını oluyor. Toplumsal medyada bu hayli farklı biçimde aktarılıyor. Bu kanunla, bilgi kirliliğinin, dezenformasyonun önüne geçilmesi hedefleniyor” dedi.
“ALGI DİZAYNLARI YAPILABİLİYOR”
Haber7’ye konuşan Medya PR Danışmanı araştırmacı-yazar Ümit Sanlav, anlık bağlantının kusursuz kurallarda sunulduğu toplumsal medya ortamları ile algı dizaynlarının yapıldığını ve vatandaşın gündem dışına itildiğini söylemiş oldu.
Sanlav, “Ya da yapay bir gündem oluşturulup onun içine çekilebiliyor, toplum mühendisliği yapılabiliyor, kitleler harekete geçirilebiliyor” biçiminde konuştu.
“TEKNOLOJİ GELİŞTİKÇE BU ALANIN DİNAMİKLERİ DE DEĞİŞİYOR”
Sanlav, şunları aktardı:
Sanlav, yeni yasanın getirilerini şu biçimde sıralıyor:
“şahsi ayrıntıların istihbarat ünitelerine verilmesi tartışması, paylaşılan palavra haberler, gerçekliği olmayan datalarla organize karalama faaliyetleri, ırkçılık ve nefretin körüklenmesi, gençleri mevte sürükleyen siber zorbalıklar ya da yaşlıları maksat alan dolandırıcılıkların üzerine gidilebilecek. tıpkı zamandavletin üniteleri bu hususta daha faal çalışabilecek, tıpkı vakitte bu bahisteki vatandaş ihbarları daha seri biçimde sürece alınabilecek”
KAYNAK: HABER7 | ÖZEL
Dezenformasyon ve aldatıcı haberlerin artış gösterdiği ve vatandaşın habere olan itimadının azaldığı bir periyotta, “palavra haber ve dezenformasyonla mücadele” kapsamında, hem toplumsal medya kuruluşları tıpkı vakitte kullanıcılara yönelik yaptırımlar içeren yasal düzenlemeyle ilgili çalışmanın ne vakit Meclis’e sunulacağı merakla bekleniyor.
Geçtiğimiz yılın Ekim ayında TBMM’ye sunulması beklenen yasa, Meclis’teki yoğunluk ve yasanın tam olarak hazır olmaması niçiniyle ertelenmişti.
Günümüzde internet kullanıcılarının büyük bir kısmını teşkil eden toplumsal medyada artan “yalan, provokasyon, hakaret ve dezenformasyona” varan paylaşımlara yönelik yaptırım şayet olmazsa olmaz haline geldi.
“SALGIN, DOĞAL AFET VE SEÇİM PERİYOTLARINDA ARTIYOR”
Dezenformasyonla gayret sırf hükümet yetkilileriyle değil; teknoloji şirketleri, sivil toplum örgütleri, bilim insanları, medya kurumları, gazeteciler ve doğrulama platformlarının bir ortaya gelerek uğraş vermesi gereken bir bahis.
Bot hesaplar tarafınca dolanıma sokulan etiketlerle birlikte kaos yaratma hedefi taşıyan terör örgütleri, berbat maksatlı tertipler yahut bireyler bilhassa bu üzere devirlerde toplumda nefret telaffuzuna niçiniyet veriyor.
TÜRKİYE, ALMANYA MODELİNİ ÖRNEK ALACAK
Almanya’da çevrimiçi platformlarda nefret söylemi içeren paylaşımların 24 saat ortasında kaldırılması zaruriliği bulunduğu ve toplumsal medya şirketlerine 50 milyon Euro’ya kadar, Avustralya’da ise şiddet içeren ögelerin toplumsal medyadan silinmemesi halinde ilgili şirketlerin yıllık global cirolarının yüzde 10’una kadar para cezası kesilebildiğini belirtilerek, Türkiye için de misal uygulamaya gidilebileceği söz ediliyor.
Toplumsal medya platformlarında ‘gizli kimlik’ kullanıcıların paylaştığı içerikler, rastgele bir yaptırıma maruz kalmadığı için büyük kitleleri yanıltabiliyor.
O denli ki son devirde toplumsal medya ve internette yer alan palavra haberlerin doğruluğunu teyit etme konusunda biroldukca internet sitesi de faaliyet geçti. Lakin buna karşın bilgi kirliliği oluşturan ve yanlış yönlendirmelere sebep olan haber ve paylaşımların gerisi ardı kesilmiyor.
DEZENFORMASYON, HABERE OLAN İLGİ VE İNANCI ZEDELİYOR
Dijital araçlar insanların hayatlarını kolaylaştırmaya hizmet edebildiği üzere politik, toplumsal ve ekonomik gayelerle sahte/yönlendirici haberleri yaymaya çalışan kişi ve kümelere da belir bir repertuar sağlıyor. Bu bağlamda troll ve bot (sahte) hesaplar, Facebook, Twitter üzere tanınan toplumsal medya platformlarındaki yönlendirici içerik üretimleri, ses ve imaj üzerinde yapılan manipülasyonlar ve siber korsanlık faaliyetleri aracılığıyla dezenformasyona dayalı içerikler sayısal bağlantı ağlarında süratle yayılabiliyor.
Bu durum medyaya ve haberlere olan inancın azalmasına, kullanıcıların makul toplumsal, politik ya da ekonomik emellerle manipüle edilmelerine, vatandaşların karar alma süreçlerinin olumsuz etkilenmesine ve kamuoyunun doğruluğu kuşkulu bilgiler çerçevesinde oluşmasına niye oluyor.
Reuters’ın 2021 raporuna bakılırsa Türkiye’de haberlere olan itimat yüzde 41, toplumsal medya haberlerine itimat ise yüzde 36 düzeylerine kadar geriledi.
TBMM Dijital Mecralar Komite Lideri ve AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, maddeyle ilgili Haber7’ye değerlendirmelerde bulundu.
Toplumsal medya ile ilgili yeni düzelmenin isminin “dezenformasyon düzenlemesi” olduğunu tabir eden Yayman, çalışmaların devam ettiğini söylemiş oldu.
Yayman, yasanın Meclis Genel Şurası’na getirilmesiyle ilgili ağır bir talebin olduğunu lisana getirdi.
Dezenformasyon haberlerle ilgili vatandaşın ağır talebi olduğunu açıklayan Yayman, “örneğin bir orman yangını oluyor. Toplumsal medyada bu hayli farklı biçimde aktarılıyor. Bu kanunla, bilgi kirliliğinin, dezenformasyonun önüne geçilmesi hedefleniyor” dedi.
“ALGI DİZAYNLARI YAPILABİLİYOR”
Haber7’ye konuşan Medya PR Danışmanı araştırmacı-yazar Ümit Sanlav, anlık bağlantının kusursuz kurallarda sunulduğu toplumsal medya ortamları ile algı dizaynlarının yapıldığını ve vatandaşın gündem dışına itildiğini söylemiş oldu.
Sanlav, “Ya da yapay bir gündem oluşturulup onun içine çekilebiliyor, toplum mühendisliği yapılabiliyor, kitleler harekete geçirilebiliyor” biçiminde konuştu.
“TEKNOLOJİ GELİŞTİKÇE BU ALANIN DİNAMİKLERİ DE DEĞİŞİYOR”
Sanlav, şunları aktardı:
Sanlav, yeni yasanın getirilerini şu biçimde sıralıyor:
- Toplumsal medyada işlenen hatalarda mevcut tüzel sistem sürat kazanmış oluyor.
- Mahkeme sonucuna rağmen 24 saat ortasında içeriği kaldırmayan toplumsal mecra mecrası, tazminat ödeyecek.
- şahsi hakların ihlali ve toplumsal hayatin kapalılığı kapsamındaki içeriklerin kaldırılması için yapılan başvuruyu ilgili mecra, mahkeme sonucu olmaksızın en geç 48 saat ortasında yanıtlanmak zorunda olacak.
- Kabahat teşkil eden içerik kaldırılmazsa bir milyon liraya kadar varabilecek cezalar gelecek.
- Bu mevzuda atılan adım fazlaca hoş fakat toplumsal medyanın sürat akışını düşündüğünüzde bırakın 48 saati, 24 saati; 15 dk bile kimi vakit telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurabilir.
- Ek düzenlemelerle toplumsal medyanın sürat akışına ahenk gösterilmeli.
- Terör, iftira, küfür, bayan ve çocuk istismarı, hata ve hatalıyı övme, şiddeti özendirme, kamu sistemini bozma ve nefret kabahatleri toplumsal medyada işlendiğinde yaptırımsız kalmayacak. Maddelerde hata sayılan her fiil toplumsal medya paylaşımları için geçerli olacak.
“şahsi ayrıntıların istihbarat ünitelerine verilmesi tartışması, paylaşılan palavra haberler, gerçekliği olmayan datalarla organize karalama faaliyetleri, ırkçılık ve nefretin körüklenmesi, gençleri mevte sürükleyen siber zorbalıklar ya da yaşlıları maksat alan dolandırıcılıkların üzerine gidilebilecek. tıpkı zamandavletin üniteleri bu hususta daha faal çalışabilecek, tıpkı vakitte bu bahisteki vatandaş ihbarları daha seri biçimde sürece alınabilecek”
KAYNAK: HABER7 | ÖZEL