EGİAD, ESİAD ve İZSİAD iş birliğinde düzenlenen ÜNLÜ & Co Araştırma Kısmı Kıdemli Müdürü Gökhan Uskuay’ın konuk konuşmacı olduğu “ÜNLÜ & Co 2022 İktisat ve Piyasa Beklentileri” temalı toplantı, iş dünyasının iştirakiyle gerçekleşti. Online nizamda webinar olarak gerçekleşen aktiflikte Ünlü & Co 2022 Strateji Raporu ve Piyasa Beklentileri de ele alındı.
Türkiye’nin öncü yatırım hizmetleri ve varlık idaresi kümesi ÜNLÜ & Co’nun bilgilendirme ve değerlendirmelerde bulunduğu “ÜNLÜ & Co 2022 İktisat ve Piyasa Beklentileri” başlıklı webinar ile ekonomik gündem masaya yatırıldı. ÜNLÜ & Co Araştırma Kısmı Kıdemli Müdürü Gökhan Uskuay’ın konuk konuşmacı olduğu webinarda küresel iktisadın tesirleri, Türkiye iktisadında son periyotta yaşanan değişimler ve piyasalara tesirleri ele alındı. Zoom üzerinden gerçekleşen toplantıya, EGİAD, ESİAD ve İZSİAD üyesi iş insanları ağır ilgi gösterdi.
ŞİRKETLERİMİZİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİ SAĞLAMALI VE İSTİHDAMI KORUMALIYIZ
EGİAD Genel Sekreteri Prof. Dr. Ali Fatih Dalkılıç’ın moderatörlüğünde gerçekleşen toplantının açılış konuşmasını yapan EGİAD İdare Konseyi Lideri Alp Avni Yelkenbiçer, konuşmasına kayıt dışı iktisadın tesirlerine değinerek başladı. Yelkenbiçer, “Ekonomik krizlerin en besbelli semptomlarından birisi işsizliğin artmasıdır. Bu yaklaşıma göre Türkiye’de çabucak hemen bir işsizlik taraflı ekonomik kriz yoktur ama taban fiyata yapılan yüzde 50 oranındaki artırım açısından irdelenmesi gereken birtakım kritik noktalar vardır. Çalışanları toplumsal güvenlik, emeklilik, yasal çalışma saatleri üzere temel haklardan, devleti vergi gelirinden yoksun bırakan kayıt dışı çalışma Türkiye iktisadının esas meselelerinden birisidir. Son senelerda kayıt dışılıkta, bilhassa fiyatlı kesimde, değerli bir gerileme olmakla bir arada Türkiye, OECD ülkeleri içinde kayıt dışı çalışmanın en yüksek olduğu ülkelerden biri olmaya devam ediyor. Çeşitli çalışmalar genelde taban fiyat artışlarının, kayıt dışı istihdam üzerinde olumsuz tesirin varlığını ortaya koyuyor. Türkiye bağlamında ise 2004 yılında gerçekleşen benzeri boyuttaki minimum fiyat artışını araştıran az sayıdaki çalışma da kayıt dışılık tesirini saptıyor” dedi.
Enflasyon ve kurda oynaklığın azaltılması, yani öngörülebilir olmasının sağlanmasının değerine de vurgu yapan Yelkenbiçer, “İşveren tarafına bakarsak yabancı kur artışı niçiniyle artan girdi maliyetleri ve daralan pazar niçiniyle bilhassa küçük işletmelerin işten çıkarma üzere olumsuz gelişmelerle ilerlemek durumunda olabilecekleri öngörülebilir. Bu noktada küçük işletmelerin işten çıkarma üzere istenmeyen durumlardan kaçınmaları noktasında toplumsal güvenlik takviyesi, istihdam takviyesi, kredi limitleri ile ilgili artış dayanakları üzere farklı finansman kaynakları yaratılarak desteklenmeleri yerinde olacaktır. Enflasyonla gayret ve kurla ilgili para siyasetlerinin gözden geçirilmesi gerekliliği açıktır. Aksi takdirde yapılan artırım oranının enflasyon karşısında erimesinin önüne geçilemeyecektir” diye konuştu.
İHRACAT ODAKLI BÜYÜME İÇİN YÜKSEK TEKNOLOJİYİ VE KATMA BEDELİ ÖNCELEYEN ÜRETİM SİYASETLERİ KOŞUL
ESİAD İdare Konseyi Lideri Mustafa Karabağlı ise ihracatı artırarak büyümeyi ve cari açığı düşürmeyi hedefleyen yeni ekonomik modelin başarılı olabilmesi için endüstride ve dış ticarette gerçek bir yapısal dönüşüm gereksiniminin kıymetini vurguladı. Yüksek teknolojiyi ve katma pahası önceleyen ve ithal girdiyi düşürecek üretim siyasetleri izlenmesinin gereğini aktaran Karabağlı, “Türkiye’nin ihracatı 2021 yılında baz tesiriyle 225,4 milyar dolarla tarihi rekor düzeye ulaştı. Yıllık artış oranı yüzde 32,9 oldu. İthalat ise yıllık 23,6 artış ile, 271,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ege Bölgesi, 2021 yılı birinci 11 ayında 22,3 milyar dolar ihracat ile Türkiye ihracatının yüzde 11’ini, İzmir ise, 13,4 milyar dolar ihracat ile, yüzde 6,6’sını oluşturuyor. Lakin, Covid 19 ile birlikte tedarik zincirlerindeki kırılma ve Çin’den kayan siparişlerle ihracatta yakalanan avantaj süreksiz olabilir. Ayrıyeten, ülkemizde yüksek döviz kurunun ihracat için olumlu olabileceği düşünülse de bunun süreksiz olduğu, rekabet şartlarının ortaya çıkan avantajı kısa müddette yok ettiği ve döviz cinsinden toplamda elde edilen gerçek gelirin de tam olarak artış olarak yansımadığı bir gerçektir. Öte yandan, muhtaçlık duyulan hammaddelerin ve orta malların ithal edildiği dikkate alınırsa yüksek kurun sanayi üretim endeksini düşürebileceği ihtimal dahilindedir. Yüksek enflasyon engellenemediği ve istikrarlı ve istikrarlı bir kura ulaşılmadığı takdirde sanayi üretiminde ötürüsıyla ihracatta gerileme riski vardır. Mevcut ekonomik durum niçiniyle yatırım kararları ertelenmektedir. Ayrıyeten, ihracatçı ve ithalatçıya Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satışı uygulaması, ihracat bedelinin yüzde 25’inin Merkez Bankası’na satılması üzere uygulamaların yarattığı belirsizlikler hem üreticiyi hem ihracatçıyı huzursuz etmektedir. Eximbank ve reeskont kredilerine ne kadar kaynak aktarılacağı konusu da önemlidir” dedi.
ENFLASYON İLE FAAL GAYRET KURAL
çabucak sonrasında kelam alan İZSİAD İdare Konseyi Lideri Hasan Küçükkurt da faiz ve enflasyonun Türkiye’de 2021 yılının en değerli iktisat gündemini oluşturduğunu söyleyerek konuşmasına başladı. Küçükkurt, enflasyon ile çabada faiz artırımının temel müdahale metodu olduğu dünyada genel kabul görürken Türkiye olarak daha farklı bir yol izlemenin tercih edildiğine dikkat çekti. Küçükkurt, faiz indirerek piyasaların hareketleneceği, yatırımın artacağı, bunun da enflasyonu gerileteceği kabulü ile Merkez Bankası eliyle yürütülen faiz indirimlerinin dövizin üst taraflı ivmelenmesine sebep olduğunu hatırlatarak, “Bunun ardından de global piyasalarda aslına bakarsan var olan enflasyon, ülkemizde de süratle tırmanışa geçmiştir. Düşük faiz siyaseti dövizi yükseltirken ihracatı teşvik etmesi olumlu bir görüntü oluştursa da ithal orta mala muhtaç endüstrimiz ve üreticilerimiz için yüksek döviz ve neredeyse TÜFE’yi ikiye katlayan Üretici Enflasyonu güçlü bir surece girmemize niye oldu. Bu sebeple hem üretim maliyetimiz yükseldi tıpkı vakitte öngörülemezlik sebebiyle finansmana ulaşma ve fiyatlamada kasvet yaşamaya başladık. Son olarak çıkarılan kur muhafazalı mevduat ile dövizdeki sert yükseliş durdurulup belirli düzeye kadar döviz geri getirilse de Aralık ayı enflasyonu rekor düzeyde gelerek yıllık enflasyonumuzu yüzde 36’ya taşıdı” dedi. 2022’nin güç bir yıl olacağı konusunda ihtarda bulunan Küçükkurt, “Bu süreçte yüksek enflasyon ile önünü görmeye çalışan üreticileri sıkıntı bir yılın beklediğini düşünüyorum. Birebir biçimde tüketiciler için de bu düzeyde bir enflasyonun son derece zorlayıcı olacağı da bir gerçek. İş aleminin siyasetten beklediği global iktisat ile entegre, iktisat biliminin gereklerini yerine getiren, öngörülebilir ve sürdürülebilir bir ekonomik ortamın yaratılmasıdır. Dünya ile entegre, demokratik pahaları yücelten, memleketler arası piyasalarda itimat telkin eden, spekülasyon için değil yatırım için likiditenin geldiği bir Türkiye beklentimiz ve dileğimizi koruyoruz. Ayakları yere basan, önünü nazarann ve üretim iklimine girmiş bir Türkiye yaratmak hepimizin nazaranvi. Yanlışsız siyasetler yürütüldüğü ve enflasyon ile gayrette denenmiş ve sonuç alınmış adımlar atıldığı takdirde 2022 yılının nazarance daha makul bir yıl olacağına yönelik inancımı koruyorum. Lakin aksi durumda 2022 yılında enflasyon ve yüksek döviz sarmalına girmiş bir Türkiye görünümünün kaçınılmaz olduğunu düşünüyorum” dedi.
ÜNLÜ & Co İzmir Şubesi Yöneticisi Onur Kayral’ın kısa firma tanıtımının daha sonrasında Dünya ve Türkiye ekonomik istikrarlar üzerine detaylı bir sunum yapan ÜNLÜ & Co Araştırma Kısmı Kıdemli Müdürü Gökhan Uskuay, Omicron varyantının süratli ancak etkisiz olması sebebiyle Dünya’nın pandemi açısından daha normelleşen bir surece gireceğini belirterek, emtia fiyatlarındaki dengesizliğin bu sene sona ereceğini kaydetti. Dünya’nın 2021’i yüzde 6.1’lik büyüme ile kapattığını en büyük yükselişi Çin’in yakaladığını belirten Uskuay, 2022 ve 2023’te sırasıyla bu yükseliş oranının yüzde 4.7 ve yüzde 3.5 olarak beklendiğini tabir etti. Türkiye iktisadına ait de detaylı değerlendirmede bulunan Uskuay, “Emtia meblağları önümüzdeki sene ortasında bir sorun olmaktan çıkacak. 1980’lerden bu yana en yüksek enflasyonla karşı karşıyayız. Hem talep hem arz şoku sebebiyle enflasyon yükseldi. Tedarik zincirindeki olağanlaşma ile enflasyonda bir nebze olağanlaşma olacak. 2022’te birinci 6 ayda zirve yapıp düşme olacak. 2022’de Dünya’da en yüksek negatif gerçek faiz TL’de görülecek. G-7 Merkez Bankalarının faiz artırım süreçleri ve FED’in niceliksel sıkılaştırması yurtdışı finansal şartları zorlaştıracak. TCMB rezervlerini heteredoks siyasetler ile arttırmaya çalışacak, faiz dışı siyasetler ile kuru savunacak. TL son 20 yılın en büyük kıymet kayıplarından birini yaşadı. Dolarizasyon eğilimini kırmak, TL’de istikrar kazanan paha kaybını durdurmak için yurt içi ferdî yatırımcılara kur getirisi garantisi verildi. 2022’de Türkiye için yüzde 4’lük bir büyüme, enflasyonun da yüzde 45 ile kapatılması beklentisi bulunuyor” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Türkiye’nin öncü yatırım hizmetleri ve varlık idaresi kümesi ÜNLÜ & Co’nun bilgilendirme ve değerlendirmelerde bulunduğu “ÜNLÜ & Co 2022 İktisat ve Piyasa Beklentileri” başlıklı webinar ile ekonomik gündem masaya yatırıldı. ÜNLÜ & Co Araştırma Kısmı Kıdemli Müdürü Gökhan Uskuay’ın konuk konuşmacı olduğu webinarda küresel iktisadın tesirleri, Türkiye iktisadında son periyotta yaşanan değişimler ve piyasalara tesirleri ele alındı. Zoom üzerinden gerçekleşen toplantıya, EGİAD, ESİAD ve İZSİAD üyesi iş insanları ağır ilgi gösterdi.
ŞİRKETLERİMİZİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİ SAĞLAMALI VE İSTİHDAMI KORUMALIYIZ
EGİAD Genel Sekreteri Prof. Dr. Ali Fatih Dalkılıç’ın moderatörlüğünde gerçekleşen toplantının açılış konuşmasını yapan EGİAD İdare Konseyi Lideri Alp Avni Yelkenbiçer, konuşmasına kayıt dışı iktisadın tesirlerine değinerek başladı. Yelkenbiçer, “Ekonomik krizlerin en besbelli semptomlarından birisi işsizliğin artmasıdır. Bu yaklaşıma göre Türkiye’de çabucak hemen bir işsizlik taraflı ekonomik kriz yoktur ama taban fiyata yapılan yüzde 50 oranındaki artırım açısından irdelenmesi gereken birtakım kritik noktalar vardır. Çalışanları toplumsal güvenlik, emeklilik, yasal çalışma saatleri üzere temel haklardan, devleti vergi gelirinden yoksun bırakan kayıt dışı çalışma Türkiye iktisadının esas meselelerinden birisidir. Son senelerda kayıt dışılıkta, bilhassa fiyatlı kesimde, değerli bir gerileme olmakla bir arada Türkiye, OECD ülkeleri içinde kayıt dışı çalışmanın en yüksek olduğu ülkelerden biri olmaya devam ediyor. Çeşitli çalışmalar genelde taban fiyat artışlarının, kayıt dışı istihdam üzerinde olumsuz tesirin varlığını ortaya koyuyor. Türkiye bağlamında ise 2004 yılında gerçekleşen benzeri boyuttaki minimum fiyat artışını araştıran az sayıdaki çalışma da kayıt dışılık tesirini saptıyor” dedi.
Enflasyon ve kurda oynaklığın azaltılması, yani öngörülebilir olmasının sağlanmasının değerine de vurgu yapan Yelkenbiçer, “İşveren tarafına bakarsak yabancı kur artışı niçiniyle artan girdi maliyetleri ve daralan pazar niçiniyle bilhassa küçük işletmelerin işten çıkarma üzere olumsuz gelişmelerle ilerlemek durumunda olabilecekleri öngörülebilir. Bu noktada küçük işletmelerin işten çıkarma üzere istenmeyen durumlardan kaçınmaları noktasında toplumsal güvenlik takviyesi, istihdam takviyesi, kredi limitleri ile ilgili artış dayanakları üzere farklı finansman kaynakları yaratılarak desteklenmeleri yerinde olacaktır. Enflasyonla gayret ve kurla ilgili para siyasetlerinin gözden geçirilmesi gerekliliği açıktır. Aksi takdirde yapılan artırım oranının enflasyon karşısında erimesinin önüne geçilemeyecektir” diye konuştu.
İHRACAT ODAKLI BÜYÜME İÇİN YÜKSEK TEKNOLOJİYİ VE KATMA BEDELİ ÖNCELEYEN ÜRETİM SİYASETLERİ KOŞUL
ESİAD İdare Konseyi Lideri Mustafa Karabağlı ise ihracatı artırarak büyümeyi ve cari açığı düşürmeyi hedefleyen yeni ekonomik modelin başarılı olabilmesi için endüstride ve dış ticarette gerçek bir yapısal dönüşüm gereksiniminin kıymetini vurguladı. Yüksek teknolojiyi ve katma pahası önceleyen ve ithal girdiyi düşürecek üretim siyasetleri izlenmesinin gereğini aktaran Karabağlı, “Türkiye’nin ihracatı 2021 yılında baz tesiriyle 225,4 milyar dolarla tarihi rekor düzeye ulaştı. Yıllık artış oranı yüzde 32,9 oldu. İthalat ise yıllık 23,6 artış ile, 271,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ege Bölgesi, 2021 yılı birinci 11 ayında 22,3 milyar dolar ihracat ile Türkiye ihracatının yüzde 11’ini, İzmir ise, 13,4 milyar dolar ihracat ile, yüzde 6,6’sını oluşturuyor. Lakin, Covid 19 ile birlikte tedarik zincirlerindeki kırılma ve Çin’den kayan siparişlerle ihracatta yakalanan avantaj süreksiz olabilir. Ayrıyeten, ülkemizde yüksek döviz kurunun ihracat için olumlu olabileceği düşünülse de bunun süreksiz olduğu, rekabet şartlarının ortaya çıkan avantajı kısa müddette yok ettiği ve döviz cinsinden toplamda elde edilen gerçek gelirin de tam olarak artış olarak yansımadığı bir gerçektir. Öte yandan, muhtaçlık duyulan hammaddelerin ve orta malların ithal edildiği dikkate alınırsa yüksek kurun sanayi üretim endeksini düşürebileceği ihtimal dahilindedir. Yüksek enflasyon engellenemediği ve istikrarlı ve istikrarlı bir kura ulaşılmadığı takdirde sanayi üretiminde ötürüsıyla ihracatta gerileme riski vardır. Mevcut ekonomik durum niçiniyle yatırım kararları ertelenmektedir. Ayrıyeten, ihracatçı ve ithalatçıya Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satışı uygulaması, ihracat bedelinin yüzde 25’inin Merkez Bankası’na satılması üzere uygulamaların yarattığı belirsizlikler hem üreticiyi hem ihracatçıyı huzursuz etmektedir. Eximbank ve reeskont kredilerine ne kadar kaynak aktarılacağı konusu da önemlidir” dedi.
ENFLASYON İLE FAAL GAYRET KURAL
çabucak sonrasında kelam alan İZSİAD İdare Konseyi Lideri Hasan Küçükkurt da faiz ve enflasyonun Türkiye’de 2021 yılının en değerli iktisat gündemini oluşturduğunu söyleyerek konuşmasına başladı. Küçükkurt, enflasyon ile çabada faiz artırımının temel müdahale metodu olduğu dünyada genel kabul görürken Türkiye olarak daha farklı bir yol izlemenin tercih edildiğine dikkat çekti. Küçükkurt, faiz indirerek piyasaların hareketleneceği, yatırımın artacağı, bunun da enflasyonu gerileteceği kabulü ile Merkez Bankası eliyle yürütülen faiz indirimlerinin dövizin üst taraflı ivmelenmesine sebep olduğunu hatırlatarak, “Bunun ardından de global piyasalarda aslına bakarsan var olan enflasyon, ülkemizde de süratle tırmanışa geçmiştir. Düşük faiz siyaseti dövizi yükseltirken ihracatı teşvik etmesi olumlu bir görüntü oluştursa da ithal orta mala muhtaç endüstrimiz ve üreticilerimiz için yüksek döviz ve neredeyse TÜFE’yi ikiye katlayan Üretici Enflasyonu güçlü bir surece girmemize niye oldu. Bu sebeple hem üretim maliyetimiz yükseldi tıpkı vakitte öngörülemezlik sebebiyle finansmana ulaşma ve fiyatlamada kasvet yaşamaya başladık. Son olarak çıkarılan kur muhafazalı mevduat ile dövizdeki sert yükseliş durdurulup belirli düzeye kadar döviz geri getirilse de Aralık ayı enflasyonu rekor düzeyde gelerek yıllık enflasyonumuzu yüzde 36’ya taşıdı” dedi. 2022’nin güç bir yıl olacağı konusunda ihtarda bulunan Küçükkurt, “Bu süreçte yüksek enflasyon ile önünü görmeye çalışan üreticileri sıkıntı bir yılın beklediğini düşünüyorum. Birebir biçimde tüketiciler için de bu düzeyde bir enflasyonun son derece zorlayıcı olacağı da bir gerçek. İş aleminin siyasetten beklediği global iktisat ile entegre, iktisat biliminin gereklerini yerine getiren, öngörülebilir ve sürdürülebilir bir ekonomik ortamın yaratılmasıdır. Dünya ile entegre, demokratik pahaları yücelten, memleketler arası piyasalarda itimat telkin eden, spekülasyon için değil yatırım için likiditenin geldiği bir Türkiye beklentimiz ve dileğimizi koruyoruz. Ayakları yere basan, önünü nazarann ve üretim iklimine girmiş bir Türkiye yaratmak hepimizin nazaranvi. Yanlışsız siyasetler yürütüldüğü ve enflasyon ile gayrette denenmiş ve sonuç alınmış adımlar atıldığı takdirde 2022 yılının nazarance daha makul bir yıl olacağına yönelik inancımı koruyorum. Lakin aksi durumda 2022 yılında enflasyon ve yüksek döviz sarmalına girmiş bir Türkiye görünümünün kaçınılmaz olduğunu düşünüyorum” dedi.
ÜNLÜ & Co İzmir Şubesi Yöneticisi Onur Kayral’ın kısa firma tanıtımının daha sonrasında Dünya ve Türkiye ekonomik istikrarlar üzerine detaylı bir sunum yapan ÜNLÜ & Co Araştırma Kısmı Kıdemli Müdürü Gökhan Uskuay, Omicron varyantının süratli ancak etkisiz olması sebebiyle Dünya’nın pandemi açısından daha normelleşen bir surece gireceğini belirterek, emtia fiyatlarındaki dengesizliğin bu sene sona ereceğini kaydetti. Dünya’nın 2021’i yüzde 6.1’lik büyüme ile kapattığını en büyük yükselişi Çin’in yakaladığını belirten Uskuay, 2022 ve 2023’te sırasıyla bu yükseliş oranının yüzde 4.7 ve yüzde 3.5 olarak beklendiğini tabir etti. Türkiye iktisadına ait de detaylı değerlendirmede bulunan Uskuay, “Emtia meblağları önümüzdeki sene ortasında bir sorun olmaktan çıkacak. 1980’lerden bu yana en yüksek enflasyonla karşı karşıyayız. Hem talep hem arz şoku sebebiyle enflasyon yükseldi. Tedarik zincirindeki olağanlaşma ile enflasyonda bir nebze olağanlaşma olacak. 2022’te birinci 6 ayda zirve yapıp düşme olacak. 2022’de Dünya’da en yüksek negatif gerçek faiz TL’de görülecek. G-7 Merkez Bankalarının faiz artırım süreçleri ve FED’in niceliksel sıkılaştırması yurtdışı finansal şartları zorlaştıracak. TCMB rezervlerini heteredoks siyasetler ile arttırmaya çalışacak, faiz dışı siyasetler ile kuru savunacak. TL son 20 yılın en büyük kıymet kayıplarından birini yaşadı. Dolarizasyon eğilimini kırmak, TL’de istikrar kazanan paha kaybını durdurmak için yurt içi ferdî yatırımcılara kur getirisi garantisi verildi. 2022’de Türkiye için yüzde 4’lük bir büyüme, enflasyonun da yüzde 45 ile kapatılması beklentisi bulunuyor” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı