Evmez Ne Demek ?

Melis

New member
Katılım
7 Mar 2024
Mesajlar
101
Puanları
0
Evmez Nedir?

Evmez, Türkçeye geçmiş bir kelime olup, genellikle halk arasında kullanılan bir deyim veya tabirdir. Bu kelime, bir şeyin ya da bir kişinin yapması gereken bir işin yerine getirilmemesi, başarısızlık ya da eksiklik durumu ifade etmek için kullanılır. Evmez kelimesinin kökeni hakkında farklı görüşler bulunmakla birlikte, kelime halk arasında belirli bir anlam kazanmış ve günlük dilde kullanılmaya başlanmıştır. Bu makalede "evmez" kelimesi hakkında detaylı bir inceleme yapacak, anlamını, kullanımını ve türevlerini ele alacağız.

Evmez Kelimesinin Anlamı

Evmez kelimesinin anlamı, temelde "yapmamak" ya da "yerine getirmemek" olarak tanımlanabilir. Halk arasında daha çok bir işin yapılmaması veya bir sorumluluğun yerine getirilmemesi durumunu tanımlamak için kullanılmaktadır. Bir kişi bir işi zamanında yapmaz, gereken çabayı göstermez ya da sorumluluğunu yerine getirmezse, o kişi için "evmez" denebilir. Bu kullanım, genellikle olumsuz bir anlam taşır ve başarısızlık, eksiklik ya da tembellik gibi durumlarla ilişkilendirilir.

Örneğin, bir öğrencinin sınav hazırlığı yapmaması ve sınavdan başarısız olması durumunda, "Bu öğrenci evmez" denilebilir. Veya bir işçinin verilen görevi yerine getirmemesi, "Evmez" olarak tanımlanabilir.

Evmez Kelimesinin Kökeni ve Tarihçesi

Evmez kelimesinin kökeni üzerine kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, dilbilimciler kelimenin Türkçede halk arasında yaygın olarak kullanılmaya başlanmadan önce köy ağzı ya da yöresel bir deyim olarak ortaya çıkmış olabileceğini öne sürmektedirler. Türkçede zaman zaman bazı kelimeler, halk arasında sıkça kullanılmak üzere halk ağzıyla değişir ve zamanla daha geniş bir kullanım alanı bulur. Bu kelimenin de bu tür bir evrim geçirmiş olması muhtemeldir.

Bazı etimologlar ise evmez kelimesinin, "ev" kökünden türemiş olabileceğini iddia etmektedirler. "Ev" kelimesi, yapma, yerleştirme, hazırlık gibi anlamlar taşırken, "evmez" de bu anlamı reddeden, yapmama veya yerine getirmeme anlamını taşır.

Evmez Kelimesinin Kullanım Alanları

Evmez kelimesi, genellikle olumsuz bir ifade olarak kullanılır ve bu yönüyle bir uyarı ya da eleştiri anlamı taşır. Özellikle günlük dilde, bir işin yapılmaması ya da eksik yapılması durumlarında kullanılır. İş hayatından günlük yaşamda karşılaşılan çeşitli durumlara kadar çok geniş bir alanda kullanılabilir. Aşağıda evmez kelimesinin kullanıldığı bazı örnekler yer almaktadır:

1. **Eğitimde Kullanım:** Bir öğrencinin ders çalışmaması, ödevlerini yapmaması gibi durumlar, "Bu öğrenci evmez" şeklinde ifade edilebilir.

2. **İş Hayatında Kullanım:** Bir çalışanın işini zamanında yapmaması ya da görevini yerine getirmemesi durumunda da "Evmez" denilebilir.

3. **Günlük Hayatta Kullanım:** Ev işlerini yapmayan, sorumluluklarını yerine getirmeyen bir kişi için de "Evmez" denir.

Evmez Kelimesinin Edebiyat ve Kültürümüzdeki Yeri

Evmez kelimesi, özellikle köy yaşamı, köylü kültürü ve halk edebiyatında da yer bulmuş bir ifadedir. Çeşitli halk hikayelerinde, şiirlerde veya manilerde bu kelimenin geçtiği örnekler bulunmaktadır. Birçok köy ve kasaba hikayesinde, tembellik veya iş yapmama durumu mizahi bir dille anlatılırken, evmez kelimesi bu anlamda kullanılmaktadır. Evmez kelimesinin bu şekilde edebi alanda kullanımı, dilin halk arasında gelişen ve şekillenen yönlerini gösterir.

Evmez ile İlgili Benzer Kavramlar ve Deyimler

Evmez kelimesiyle benzer anlam taşıyan bazı deyimler ve kelimeler de Türkçede sıkça kullanılır. Bu deyimler, "yapmamak" ya da "yerine getirmemek" anlamlarına gelir ve günlük dilde benzer şekilde kullanılır. İşte bu tür deyimlerden bazıları:

1. **Sümen altı etmek:** Bir işi ya da sorumluluğu bilinçli olarak geçiştirmek, ertelemek anlamına gelir. Bu deyim de evmez kelimesinin benzer bir kullanımına işaret eder.

2. **Göz yummak:** Bir işin yapılmaması, ihmal edilmesi anlamına gelir. Bu deyim, bir sorumluluğun göz ardı edilmesi durumunu anlatır.

3. **Atalet:** Bir kişinin hareketsiz kalması, hiç bir şey yapmaması ya da sorumluluklarından kaçması anlamına gelir.

4. **Boşa gitmek:** Bir çabanın, emeğin ya da zamanın gereksiz yere harcanması ve sonuçsuz kalması anlamına gelir.

Evmez Kelimesi Nerelerde Kullanılır?

Evmez kelimesi, özellikle Türk halk kültüründe ve gündelik konuşmalarda sıkça karşılaşılan bir kelimedir. Aşağıda evmez kelimesinin kullanıldığı bazı durumlar örneklendirilmiştir:

1. **İş ve Sorumluluklar:** İş yerinde, bireylerin kendilerine verilen görevleri yerine getirmemesi evmez kelimesinin kullanımını pekiştirir. "Bu çalışan evmez, verilen görevi yerine getirmiyor" şeklinde bir ifade sıklıkla karşılaşılabilecek kullanımlardan biridir.

2. **Aile İlişkileri:** Ev işlerinde sorumlulukları yerine getirmeyen kişiler için, aile üyeleri arasında bu kelime kullanılabilir. "O evin işlerini evmez" gibi bir ifade, kişinin tembel olduğu ya da işleri ihmal ettiği anlamını taşır.

3. **Eğitimde:** Öğrencilerin ders çalışmaması ya da okul işlerine gereken ilgiyi göstermemesi, ailelerin ve öğretmenlerin bu kelimeyi kullanmalarına neden olabilir. "Bu öğrenci evmez, sınavlara hazırlanmıyor" gibi ifadeler bu bağlamda yaygındır.

Evmez Kelimesiyle İlgili Yanlış Anlamalar ve Kullanımlar

Evmez kelimesi, bazen yanlış anlaşılabilir ya da yanlış bir şekilde kullanılabilir. Örneğin, bir kişinin istemeden yaptığı bir hata ya da zorunlu durumlar nedeniyle yapılmayan bir iş, "evmez" olarak nitelendirilemez. Evmez kelimesi, genellikle sorumsuzluk, tembellik ya da kasıtlı olarak bir işi yapmama durumlarını ifade eder. Bu nedenle, bir kişinin zor bir durumda kalması veya dışsal etmenler nedeniyle bir işin yapılmaması, evmez olarak tanımlanmaz.

Sonuç

Evmez kelimesi, Türkçede halk arasında yaygın olarak kullanılan ve genellikle olumsuz anlam taşıyan bir kelimedir. Bir işin yapılmaması, sorumlulukların yerine getirilmemesi gibi durumlar için kullanılabilir. Ayrıca, dilin evriminde halk arasında zamanla şekil almış ve edebiyatla da iç içe geçmiş bir ifadedir. Evmez kelimesi, tembellik ve sorumsuzluk gibi kavramlarla ilişkilendirilir ve gündelik dilde sıkça yer bulur.
 
Üst