Judith Malika Liberman: “Masallarda, fakat hayallerde bakılırsabileceğimiz kurgular var ve tıpkı düşler üzere şuur ötemize seslenirler. Masallar çocuklara da çoklukla uyumaları için anlatılır, yani orada da bir nevi trans hali kelam konusu. Masalları sahiden algılamak, onların verdiği tadı daha da artırmak, anonim insanlık külçeşidinin alt metin olarak vermek istediklerini tam olarak hissetmek için trans haline geçmeye çalışmak gerekiyor. O kanala girebildiğinizde, var olan vakit ve yer algısı kayboluyor. Ve günümüzün vakit, yer ve entelektüel algısıyla masallara nüfuz etmek ve masalların size nüfuz etmesi pek muhtemel değil.”
Milletlerarası Koçluk Federasyonu ICF Global’in ülkemizdeki tek yetkili temsilcisi ICF Türkiye, bir yıldan fazla bir müddetdir gerçekleştirdiği “Çarşamba Buluşmaları” webinar serisinin Güz devrine; Fransız anlatma uzmanı, masalcı, eğitmen ve sanat terapisti “Judith Malika Liberman”ı konuk ederek devam etti. Aktiflikte, “Dünyanın duyduğu öyküler değişirse, dünya değişir” başlığı altında, farklı bir dünyanın mümkün olduğunu hatırlatan ve o dünyaya giden yolu ortaklaşa hayal ettiren bir sohbet gerçekleştirildi.
Liberman: “yaşamımızı, onu yaşarken değil, anlatırken yaratıyoruz. Ve anlattığımız kıssa ne kadar sihir doluysa; hayatımız da o kadar sihir ve hayret dolu olur.”
10 yıldır ülkemizde yaşayan ve yetiştirdiği yeni kuşak Anadolu masalcılarıyla masal anlatıcılığının bir daha canlanmasına katkıda bulunan Liberman, dünyanın duyduğu öyküler değişirse, dünyanın değişeceğine yürekten inandığını vurgulayarak; “Binlerce yıldır gönülden ağıza, ağızdan kulağa, kulaktan yine gönüle süzüle süzüle bize gelen şifalı sembolik seyahattir masal. Masallarda kahraman plansız yola adım atan, risk alan kişidir. Masallarda aşk kazanır. Masallarda son ekmek lokması paylaşılır. Masallarda en küçük olan kazanır. Ve kuyunun tabanına düştüğümüzde yeni sihirli dünyalar keşfederiz. Masallar atalarımızın sesidir. Kulaklarımıza fısıldıyor ve bizi ömrümüzü bir daha yorumlamaya çağırıyorlar. Bizler birçok vakit daima birebir kıssaları anlattığımızda öbür bir dünyanın mümkün olduğunu unutuyoruz. meğer ömrümüzü onu yaşarken değil, onu anlatırken yaratıyoruz. Ve anlattığımız öykü ne kadar sihir doluysa, hayatın da o kadar sihir ve hayret dolu olur.” dedi.
Hayaller yerine planlara fazla bağlanıldığında, beşerler içinde güç kontağı zayıflıyor
Her masal seansında planladığı bir masal olsa da, o anda en epey hangi masalı anlatmayı hissediyorsa, onu anlattığını vurgulayan Liberman, bu hissedişinde, masal anlattığı sırada orada bulunan beşerlerle kurduğu ağır irtibatın tesiri olduğuna inandığını söylemiş oldu. Liberman kelamlarına şöyleki devam etti: “20 yıldır sahnelerde masal anlatıyorum. Bu durumu birden fazla sefer yaşadım. İzleyicilerden gelen geri bildirimlerden biliyorum bu kurduğumuz ruhsal-fiziki ilişkiyi. Beşerler içinde tahminen her vakit bir irtibat var lakin birden fazla defa bu irtibat içinde farklı mahzurlar oluyor. Bunların en mühimlerinden birisi bizim rasyonel beyinlerimiz; planlarımızdır. Doğaçlama denen olgunun epey lakin epeyce kıymetli olduğunu düşünüyorum. Planlarımıza fazla bağladığımızda, beşerler içindeki güç irtibatının zayıfladığını düşünüyorum. Kast ettiğim bu temas, fizikî olarak hissettiğim bir ilişki. Bunun, dinleyici kitlesine seslenen, öğretmenlik, müzisyenlik, şarkıcılık üzere her alanda yaşandığını düşünüyorum. Bu irtibat gerçekleştiğinde, bir güç döngüsü oluşuyor ve 2-3 saatlik bir seminerden örneğin çabucak herkes zinde çıkıyor. Bu irtibat gerçekleşmediğinde ise epey yorgun çıkıyorlar aktiflikten beşerler.”
İçtiğimiz “çay” üzere bir vakit algısı
Ayrıyeten, bu farklı fizikî temas için, insanların fizikî olarak bir ortaya gelinmesinin de hayli kıymetli olduğunu vurgulayan Liberman; şunları söylemiş oldu: “1,5 yıldır pandemiden dolayı beşerler fiziki olarak bir ortaya gelemiyor maalesef. Teknoloji yardımıyla kusursuz online etkinlikler yaptık ve kimileri sahiden epey verimli oldu lakin fiziki olarak bir ortaya gelmeyi özlediğini gözlemliyorum insanların. Özetle, dinleyici kitlesine seslenilen performanslarda, fiziki olarak bir ortaya gelmek ve bahsetmiş olduğum güç döngüsünü oluşturabilmek fazlaca fakat fazlaca kıymetli. Yeri gelmişken, vakit algımıza da biraz değinmem istiyorum: ‘Geçmek bilmeyen zaman’ halinde yaygın bir vakit algımız var. Bu niçinle, etkinlikler için ‘Su üzere geçsin” tabirini fazlaca duymaya başladım. Ancak bu güzel bir şey mi sanki? Yani su üzere geçmesi? Omurlarımızın su üzere geçmesini istemeyiz sanırım? Doğal olarak, asıl hayatın tadına varıp, varmadığımızı önemseriz. Lakin o kadar korkuyoruz ki, bizi pelte üzere bırakan uzun toplantılardan, etkinliklerden, su üzere geçip gitsin istiyoruz. İşte masal formatı bize, ‘Ne yavaş ne de süratli; doyurucu geçsin’ biçiminde üçüncü bir yol öneriyor. Ben buna, ‘İçtiğimiz çay üzere geçsin’ diyorum. Seçilen bardak ve çay cinsinden; açıklık, yoğunluk, sıcaklık oranına kadar itina gösterdiğimiz bir içecektir ve yudum yudum içilir. İşte yaşadığımız her ana bu biçimde yaklaşmak değerli. Vakit algımıza yine dönersem: En sıkıcı hayat anlarından birisi trafikte geçen müddettir değil mi? Ancak o sıkıcı anlarda bile vaktin akışı değişmiyor aslında; değişen şey o anda kendimize anlattığımız öyküdür.”
Masalların lisanı, yarı hayal lisanıdır
Hem bir olgu tıpkı vakitte metot olarak “masal”a verdiği kıymeti de anlatan Liberman, anlattığı masal öncesi kelamlarını şöyleki tamamladı: “Masallar bu çağ için olağan dışı ve şaşırtıcıdır. Ve biz bu çağda onları anlamakta zorlandığımız için tehlike altındalar. Ve az evvel çay ile örneklendirmeye çalıştığım vakit algısı burada da devreye giriyor. Masallar kitaplara ilişkin değildir; yani genelde kitaplaşsın ve okunsun diye üretilmezler. Tabiatları anlatılmaya uygundur ve kelamlı edebiyata ilişkin anonim metinlerdir. Masalların doğum hali ve yeri sahiden çok değerlidir. Hayal edelim isterseniz? Birazdan söyleyeceklerimi, Elazığ’ın bir köyünde, 75 yaşında bir teyze anlattı bana. Anadolu’nun çabucak her yerinde, tek bir soba yanan bir odada, eski klâsik aile üyeleri toplanmışlar. Birden fazla yerde kar en az diz uzunluğu, kapı açılmıyor. Televizyon, kitap yok -Elazığlı teyzem, ‘Kitap olsa da okuyan ya da okuyabilen de pek yoktu’ demişti-, okuyana günlük gazete kaç gün daha sonra ulaşır kim bilir. Teyzemden aktarmaya devam ediyorum: ‘Özellikle kışın köye masalcılar gelirdi. Nasıl heyecanlanırdık. Havalara zıplardım. Tek gözlü meskenimiz vardı, aşağıda hayvanlar yaşardı ve yukarıyı ısıtırlardı. Kış o kadar uzun sürerdi ki, bitmeyecek diye düşünürdü insan. Sırtlarında genelde saz ile gelirlerdi ve tüm köylüler onlara erzak vermek için yarışırdı. Kimin konuğu olacağı kıymetliydi masalcının. Lakin hangi konut olursa olsun, herkes o konutta toplanacaktı.’ Düşünün, alacakaranlık bir akşam ve yatak odanız kadar bir odada 60 kişi, 70 kişi büyük bir heyecanla masal dinliyor. bu biçimde bir ortamda az da olsa trans haline girilmesi fazlaca mümkün. Vakit farklılaşır, çay meselade olduğu üzere algılanmaya başlar. Ayrıyeten, eskinin ulaşım araçlarının azlığı, insanların toprağına, hayvanlarına bağlı olma zorunlulukları, insanların fazlaca azının dış dünyaya fizikî seyahatler yapabilmesi kararınu doğururdu. İnsanların birçoklarının, köyleri haricindeki dünya ile kontakları masallar üzerinden ya da gelen masalcının anlattıkları üzerinden kurulurdu. Ve masal dinlenen ortamında tesiriyle, beşerler o anda uyanıklık ile uyku içinde olurlardı ve biraz da bu niçinle, masalların lisanı, yarı düş lisanıdır sanırım. Masallarda, lakin düşlerde nazaranbileceğimiz kurgular var ve birebir hayaller üzere şuur ötemize seslenirler. Masallar çocuklara da çoklukla uyumaları için anlatılır, yani orada da bir nevi trans hali kelam konusu. Masalları nitekim algılamak, onların verdiği tadı daha da artırmak, anonim insanlık külçeşidinin alt metin olarak vermek istediklerini tam olarak hissetmek için trans haline geçmeye çalışmak gerekiyor. O kanala girebildiğinizde, var olan vakit ve yer algısı kayboluyor. Ve günümüzün vakit, yer ve entelektüel algısıyla masallara nüfuz etmek ve masalların size nüfuz etmesi pek muhtemel değil.”
Masalcı, eğitmen ve sanat terapisti “Judith Malika Liberman”, masallarda kullanılan değerli sembolleri ve genel olarak masal lisanını kıymetlendirerek webinarı tamamladı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Milletlerarası Koçluk Federasyonu ICF Global’in ülkemizdeki tek yetkili temsilcisi ICF Türkiye, bir yıldan fazla bir müddetdir gerçekleştirdiği “Çarşamba Buluşmaları” webinar serisinin Güz devrine; Fransız anlatma uzmanı, masalcı, eğitmen ve sanat terapisti “Judith Malika Liberman”ı konuk ederek devam etti. Aktiflikte, “Dünyanın duyduğu öyküler değişirse, dünya değişir” başlığı altında, farklı bir dünyanın mümkün olduğunu hatırlatan ve o dünyaya giden yolu ortaklaşa hayal ettiren bir sohbet gerçekleştirildi.
Liberman: “yaşamımızı, onu yaşarken değil, anlatırken yaratıyoruz. Ve anlattığımız kıssa ne kadar sihir doluysa; hayatımız da o kadar sihir ve hayret dolu olur.”
10 yıldır ülkemizde yaşayan ve yetiştirdiği yeni kuşak Anadolu masalcılarıyla masal anlatıcılığının bir daha canlanmasına katkıda bulunan Liberman, dünyanın duyduğu öyküler değişirse, dünyanın değişeceğine yürekten inandığını vurgulayarak; “Binlerce yıldır gönülden ağıza, ağızdan kulağa, kulaktan yine gönüle süzüle süzüle bize gelen şifalı sembolik seyahattir masal. Masallarda kahraman plansız yola adım atan, risk alan kişidir. Masallarda aşk kazanır. Masallarda son ekmek lokması paylaşılır. Masallarda en küçük olan kazanır. Ve kuyunun tabanına düştüğümüzde yeni sihirli dünyalar keşfederiz. Masallar atalarımızın sesidir. Kulaklarımıza fısıldıyor ve bizi ömrümüzü bir daha yorumlamaya çağırıyorlar. Bizler birçok vakit daima birebir kıssaları anlattığımızda öbür bir dünyanın mümkün olduğunu unutuyoruz. meğer ömrümüzü onu yaşarken değil, onu anlatırken yaratıyoruz. Ve anlattığımız öykü ne kadar sihir doluysa, hayatın da o kadar sihir ve hayret dolu olur.” dedi.
Hayaller yerine planlara fazla bağlanıldığında, beşerler içinde güç kontağı zayıflıyor
Her masal seansında planladığı bir masal olsa da, o anda en epey hangi masalı anlatmayı hissediyorsa, onu anlattığını vurgulayan Liberman, bu hissedişinde, masal anlattığı sırada orada bulunan beşerlerle kurduğu ağır irtibatın tesiri olduğuna inandığını söylemiş oldu. Liberman kelamlarına şöyleki devam etti: “20 yıldır sahnelerde masal anlatıyorum. Bu durumu birden fazla sefer yaşadım. İzleyicilerden gelen geri bildirimlerden biliyorum bu kurduğumuz ruhsal-fiziki ilişkiyi. Beşerler içinde tahminen her vakit bir irtibat var lakin birden fazla defa bu irtibat içinde farklı mahzurlar oluyor. Bunların en mühimlerinden birisi bizim rasyonel beyinlerimiz; planlarımızdır. Doğaçlama denen olgunun epey lakin epeyce kıymetli olduğunu düşünüyorum. Planlarımıza fazla bağladığımızda, beşerler içindeki güç irtibatının zayıfladığını düşünüyorum. Kast ettiğim bu temas, fizikî olarak hissettiğim bir ilişki. Bunun, dinleyici kitlesine seslenen, öğretmenlik, müzisyenlik, şarkıcılık üzere her alanda yaşandığını düşünüyorum. Bu irtibat gerçekleştiğinde, bir güç döngüsü oluşuyor ve 2-3 saatlik bir seminerden örneğin çabucak herkes zinde çıkıyor. Bu irtibat gerçekleşmediğinde ise epey yorgun çıkıyorlar aktiflikten beşerler.”
İçtiğimiz “çay” üzere bir vakit algısı
Ayrıyeten, bu farklı fizikî temas için, insanların fizikî olarak bir ortaya gelinmesinin de hayli kıymetli olduğunu vurgulayan Liberman; şunları söylemiş oldu: “1,5 yıldır pandemiden dolayı beşerler fiziki olarak bir ortaya gelemiyor maalesef. Teknoloji yardımıyla kusursuz online etkinlikler yaptık ve kimileri sahiden epey verimli oldu lakin fiziki olarak bir ortaya gelmeyi özlediğini gözlemliyorum insanların. Özetle, dinleyici kitlesine seslenilen performanslarda, fiziki olarak bir ortaya gelmek ve bahsetmiş olduğum güç döngüsünü oluşturabilmek fazlaca fakat fazlaca kıymetli. Yeri gelmişken, vakit algımıza da biraz değinmem istiyorum: ‘Geçmek bilmeyen zaman’ halinde yaygın bir vakit algımız var. Bu niçinle, etkinlikler için ‘Su üzere geçsin” tabirini fazlaca duymaya başladım. Ancak bu güzel bir şey mi sanki? Yani su üzere geçmesi? Omurlarımızın su üzere geçmesini istemeyiz sanırım? Doğal olarak, asıl hayatın tadına varıp, varmadığımızı önemseriz. Lakin o kadar korkuyoruz ki, bizi pelte üzere bırakan uzun toplantılardan, etkinliklerden, su üzere geçip gitsin istiyoruz. İşte masal formatı bize, ‘Ne yavaş ne de süratli; doyurucu geçsin’ biçiminde üçüncü bir yol öneriyor. Ben buna, ‘İçtiğimiz çay üzere geçsin’ diyorum. Seçilen bardak ve çay cinsinden; açıklık, yoğunluk, sıcaklık oranına kadar itina gösterdiğimiz bir içecektir ve yudum yudum içilir. İşte yaşadığımız her ana bu biçimde yaklaşmak değerli. Vakit algımıza yine dönersem: En sıkıcı hayat anlarından birisi trafikte geçen müddettir değil mi? Ancak o sıkıcı anlarda bile vaktin akışı değişmiyor aslında; değişen şey o anda kendimize anlattığımız öyküdür.”
Masalların lisanı, yarı hayal lisanıdır
Hem bir olgu tıpkı vakitte metot olarak “masal”a verdiği kıymeti de anlatan Liberman, anlattığı masal öncesi kelamlarını şöyleki tamamladı: “Masallar bu çağ için olağan dışı ve şaşırtıcıdır. Ve biz bu çağda onları anlamakta zorlandığımız için tehlike altındalar. Ve az evvel çay ile örneklendirmeye çalıştığım vakit algısı burada da devreye giriyor. Masallar kitaplara ilişkin değildir; yani genelde kitaplaşsın ve okunsun diye üretilmezler. Tabiatları anlatılmaya uygundur ve kelamlı edebiyata ilişkin anonim metinlerdir. Masalların doğum hali ve yeri sahiden çok değerlidir. Hayal edelim isterseniz? Birazdan söyleyeceklerimi, Elazığ’ın bir köyünde, 75 yaşında bir teyze anlattı bana. Anadolu’nun çabucak her yerinde, tek bir soba yanan bir odada, eski klâsik aile üyeleri toplanmışlar. Birden fazla yerde kar en az diz uzunluğu, kapı açılmıyor. Televizyon, kitap yok -Elazığlı teyzem, ‘Kitap olsa da okuyan ya da okuyabilen de pek yoktu’ demişti-, okuyana günlük gazete kaç gün daha sonra ulaşır kim bilir. Teyzemden aktarmaya devam ediyorum: ‘Özellikle kışın köye masalcılar gelirdi. Nasıl heyecanlanırdık. Havalara zıplardım. Tek gözlü meskenimiz vardı, aşağıda hayvanlar yaşardı ve yukarıyı ısıtırlardı. Kış o kadar uzun sürerdi ki, bitmeyecek diye düşünürdü insan. Sırtlarında genelde saz ile gelirlerdi ve tüm köylüler onlara erzak vermek için yarışırdı. Kimin konuğu olacağı kıymetliydi masalcının. Lakin hangi konut olursa olsun, herkes o konutta toplanacaktı.’ Düşünün, alacakaranlık bir akşam ve yatak odanız kadar bir odada 60 kişi, 70 kişi büyük bir heyecanla masal dinliyor. bu biçimde bir ortamda az da olsa trans haline girilmesi fazlaca mümkün. Vakit farklılaşır, çay meselade olduğu üzere algılanmaya başlar. Ayrıyeten, eskinin ulaşım araçlarının azlığı, insanların toprağına, hayvanlarına bağlı olma zorunlulukları, insanların fazlaca azının dış dünyaya fizikî seyahatler yapabilmesi kararınu doğururdu. İnsanların birçoklarının, köyleri haricindeki dünya ile kontakları masallar üzerinden ya da gelen masalcının anlattıkları üzerinden kurulurdu. Ve masal dinlenen ortamında tesiriyle, beşerler o anda uyanıklık ile uyku içinde olurlardı ve biraz da bu niçinle, masalların lisanı, yarı düş lisanıdır sanırım. Masallarda, lakin düşlerde nazaranbileceğimiz kurgular var ve birebir hayaller üzere şuur ötemize seslenirler. Masallar çocuklara da çoklukla uyumaları için anlatılır, yani orada da bir nevi trans hali kelam konusu. Masalları nitekim algılamak, onların verdiği tadı daha da artırmak, anonim insanlık külçeşidinin alt metin olarak vermek istediklerini tam olarak hissetmek için trans haline geçmeye çalışmak gerekiyor. O kanala girebildiğinizde, var olan vakit ve yer algısı kayboluyor. Ve günümüzün vakit, yer ve entelektüel algısıyla masallara nüfuz etmek ve masalların size nüfuz etmesi pek muhtemel değil.”
Masalcı, eğitmen ve sanat terapisti “Judith Malika Liberman”, masallarda kullanılan değerli sembolleri ve genel olarak masal lisanını kıymetlendirerek webinarı tamamladı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı