TSKB Ekonomik Araştırmalar, “TSKB Bakış” yayın serisine yeni bir rapor daha ekledi. Covid-19 salgını daha sonrası devirde dijital teknolojilerin ekonomik faaliyetlerde yaratacağı dönüşümü ve yeşil iktisada geçişte oynayacağı rolü mercek altına alan “Dönüşümün Anahtarı: Dijitalleşme ve Yeşil Teknolojiler” başlıklı çalışma, ayrıntılı bir tahlil sunarken, dijital erişim eşitsizliğinin boyutunu ve tahlil tekliflerini de ortaya koyuyor.
TSKB Ekonomik Araştırmalar, dijitalleşme ve yeşil iktisadın Covid-19 salgını daha sonrası devirde ekonomik faaliyetleri nasıl ve ne biçimde dönüştüreceğine ait raporunda geleceğe ışık tutuyor. Yeni periyoda yönelik öngörülerin mercek altına alındığı çalışma, bu öngörüleri günümüze ve geleceğe dair çarpıcı tahlillerle destekliyor. Cem Avcıoğlu tarafınca kaleme alınan “Dönüşümün Anahtarı: Dijitalleşme ve Yeşil Teknolojiler” raporundan öne çıkan birtakım bilgiler şu biçimde:
Hudut teknolojiler gelişmekte olan ülkeler lehine rekabet avantajı yaratabilir
Dijital iktisat, ömrün şimdi her alanında biriken dijital bilgilerin toplanması, tahlil edilmesi ve kullanılması ile evrimini sürdürüyor. Bu yetkinlikleri öbür çeşitli disiplinlerle birleştiren yeni dijital teknolojiler (sınır teknolojiler), gelişmekte olan ülkeler için bir fırsat penceresi sunuyor. 2025 prestijiyle toplam 3,2 trilyon dolarlık bir pazar büyüklüğüne ulaşması beklenen ve objelerin interneti, yapay zekâ ve robot bilimi üzere alanları kapsayan bu teknolojilerin mevcut iş kollarına uygulanması, yeni eser ve hizmetlerin keşfi yoluyla yakın gelecekte gelişmekte olan ülkeler lehine rekabet avantajı yaratma potansiyeline sahip. Öte yandan günümüzde sayıca çoğalıp, sofistike hale gelen siber ataklar bilginin bütünlük ve kapalılığını tehdit ederken, bireylerin, işletmelerin ve devletlerin dijital çağa adaptasyonuna ve operasyonlarına sekte vurabilecek bir nitelik taşıyor.
Bilgi ve bağlantı teknolojileri eğitimi, gelişmekte olan ülkeler için hayati rol oynayacak
Yeni periyodun farklı bir kalkınma siyasetini mecburî kıldığı belirtilen raporda fabrikalarda kullanılan endüstriyel robotların sayısının 2021 yılında yeni bir tepe düzeyine ulaştığı belirtiliyor. Endüstriyel robotların kullanması çabucak hemen otomotiv ve elektronik üzere birkaç kesimle hudutlu durumda. Dokumacılık ve giysi üzere birçok bölümde insan emeği hala teknik ve ekonomik olarak otomasyon seçeneğinin önünde konumlanıyor. Önümüzdeki on yılda ise ileri robotlar bakılırsace ucuzlaşırken bu robotların kabiliyet ve verimliliklerinin de kıymetli ölçüde artması bekleniyor. Bu da düşük emek maliyetini gözeterek üretim süreçlerinin çeşitli kısımlarını gelişmekte olan ülkelere taşıyan oldukçauluslu şirketlerin, otomasyonun yaygınlaşması ile bir arada gelişmiş ülkelere geri dönmesine yol açabilir. Bunun yanında yapay zekâ ve otomasyon üzere dijital teknolojiler, gelişmekte olan ülkeler için fırsatlar da barındırıyor. Bedensel işlerin yerini alan bu teknolojilerin, insanların gorece avantaja sahip olduğu yeni istihdam alanları doğurması bekleniyor. Yeni üretim şartlarını gözeten, bilhassa bilgi ve bağlantı teknolojileri alanındaki yetenekleri artırıcı bir eğitim sisteminin inşası, gelişmekte olan ülkelerin orta gelir tuzağı ile olan uğraşında hayati rol oynayacak.
Dijital uçurum değerli bir çaba alanı olarak öne çıkıyor
Dijital çağın getirdiği avantajlardan yararlanabilenler ve bunlara erişimi olmayanlar içindeki eşitsizliği tabir eden “dijital uçurum” kavramı, çalışmada dijitalleşme konusunun en değerli gündem unsuru kabul ediliyor. Türkiye’nin OECD ülkeleri içinde en büyük bölgesel dijital uçuruma sahip ülke olduğu vurgulanan raporda, eşitsizliğin cinsiyetler içinde da gözlemlendiği belirtiliyor. Buna bakılırsa, Türkiye’de internet kullanmayan yahut bilgisayara sahip olmayan birey oranlarında en düzgün ve en makûs bölgeler içinde 3 katı aşan farklar mevcut. Dijital marifetler açısından kıymetli bir gösterge olan bilgisayar kullanması oranında ise çalışma yaşındaki erkek ve bayanlar içindeki yaklaşık 16 yüzde puanlık farka işaret ediliyor. Bu bilgiler ışığında dijitalleşmenin ekonomik, toplumsal ve çevresel faydalarının tam olarak elde edilebilmesinin hünerlerin toplumun tamamına yayılabilmesine bağlı olduğu vurgulanıyor.
Dijital dönüşüme güçte dönüşüm de eşlik etmeli
Çalışmanın başka odak noktası, insan aktivitelerinin olumsuz çevresel tesirlerini azaltan ya da bilakis çeviren teknolojiler olarak tabir edilebilecek yeşil teknolojilerin iklim çabasında oynayabileceği rol. Raporda tüm dünyada ekonomik aktivitenin merkezi pozisyonunda bulunan kentlerin güç tüketimi ve sera gazı emisyonlarında değerli bir hisseye sahip olduğu hatırlatılırken, 5G ve objelerin interneti üzere teknolojilere dayanan akıllı kent tahlillerinin, ulaşım, su temini, atık ve ısıtma üzere biroldukca alanda iklim hareketine sunabileceği katkı ele alınıyor. Çalışmada yakın gelecekte bilgi merkezlerine, dijital hizmetlere ve bulut bilişim hizmetlerine olan talebin yükseleceğinin öngörüldüğü belirtilirken, dijital dönüşüme güçte dönüşümün eşlik etmesi gerektiğinin altı çiziliyor. Çünkü objelerin interneti ve bulut bilişim üzere epey büyük ölçüde dataya ihtiyaç duyan teknolojiler kıymet zincirinin tüm katmanlarına verimlilik katsalar da öteki yandan kendi güç muhtaçlıkları bulunuyor. Bu durum kelam konusu teknolojilerin tesisinin kesinlikle yenilenebilir güç üretimi ve güç verimliliği çalışmaları ile birlikte yürümesi gerektiği manasına geliyor. Ayrıcadijital teknolojiler alanında ilerleme, Birleşmiş Milletler’in 2030 ajandasında yer alan kimi sürdürülebilir kalkınma maksadına (SKA) da direkt hizmet ediyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
TSKB Ekonomik Araştırmalar, dijitalleşme ve yeşil iktisadın Covid-19 salgını daha sonrası devirde ekonomik faaliyetleri nasıl ve ne biçimde dönüştüreceğine ait raporunda geleceğe ışık tutuyor. Yeni periyoda yönelik öngörülerin mercek altına alındığı çalışma, bu öngörüleri günümüze ve geleceğe dair çarpıcı tahlillerle destekliyor. Cem Avcıoğlu tarafınca kaleme alınan “Dönüşümün Anahtarı: Dijitalleşme ve Yeşil Teknolojiler” raporundan öne çıkan birtakım bilgiler şu biçimde:
Hudut teknolojiler gelişmekte olan ülkeler lehine rekabet avantajı yaratabilir
Dijital iktisat, ömrün şimdi her alanında biriken dijital bilgilerin toplanması, tahlil edilmesi ve kullanılması ile evrimini sürdürüyor. Bu yetkinlikleri öbür çeşitli disiplinlerle birleştiren yeni dijital teknolojiler (sınır teknolojiler), gelişmekte olan ülkeler için bir fırsat penceresi sunuyor. 2025 prestijiyle toplam 3,2 trilyon dolarlık bir pazar büyüklüğüne ulaşması beklenen ve objelerin interneti, yapay zekâ ve robot bilimi üzere alanları kapsayan bu teknolojilerin mevcut iş kollarına uygulanması, yeni eser ve hizmetlerin keşfi yoluyla yakın gelecekte gelişmekte olan ülkeler lehine rekabet avantajı yaratma potansiyeline sahip. Öte yandan günümüzde sayıca çoğalıp, sofistike hale gelen siber ataklar bilginin bütünlük ve kapalılığını tehdit ederken, bireylerin, işletmelerin ve devletlerin dijital çağa adaptasyonuna ve operasyonlarına sekte vurabilecek bir nitelik taşıyor.
Bilgi ve bağlantı teknolojileri eğitimi, gelişmekte olan ülkeler için hayati rol oynayacak
Yeni periyodun farklı bir kalkınma siyasetini mecburî kıldığı belirtilen raporda fabrikalarda kullanılan endüstriyel robotların sayısının 2021 yılında yeni bir tepe düzeyine ulaştığı belirtiliyor. Endüstriyel robotların kullanması çabucak hemen otomotiv ve elektronik üzere birkaç kesimle hudutlu durumda. Dokumacılık ve giysi üzere birçok bölümde insan emeği hala teknik ve ekonomik olarak otomasyon seçeneğinin önünde konumlanıyor. Önümüzdeki on yılda ise ileri robotlar bakılırsace ucuzlaşırken bu robotların kabiliyet ve verimliliklerinin de kıymetli ölçüde artması bekleniyor. Bu da düşük emek maliyetini gözeterek üretim süreçlerinin çeşitli kısımlarını gelişmekte olan ülkelere taşıyan oldukçauluslu şirketlerin, otomasyonun yaygınlaşması ile bir arada gelişmiş ülkelere geri dönmesine yol açabilir. Bunun yanında yapay zekâ ve otomasyon üzere dijital teknolojiler, gelişmekte olan ülkeler için fırsatlar da barındırıyor. Bedensel işlerin yerini alan bu teknolojilerin, insanların gorece avantaja sahip olduğu yeni istihdam alanları doğurması bekleniyor. Yeni üretim şartlarını gözeten, bilhassa bilgi ve bağlantı teknolojileri alanındaki yetenekleri artırıcı bir eğitim sisteminin inşası, gelişmekte olan ülkelerin orta gelir tuzağı ile olan uğraşında hayati rol oynayacak.
Dijital uçurum değerli bir çaba alanı olarak öne çıkıyor
Dijital çağın getirdiği avantajlardan yararlanabilenler ve bunlara erişimi olmayanlar içindeki eşitsizliği tabir eden “dijital uçurum” kavramı, çalışmada dijitalleşme konusunun en değerli gündem unsuru kabul ediliyor. Türkiye’nin OECD ülkeleri içinde en büyük bölgesel dijital uçuruma sahip ülke olduğu vurgulanan raporda, eşitsizliğin cinsiyetler içinde da gözlemlendiği belirtiliyor. Buna bakılırsa, Türkiye’de internet kullanmayan yahut bilgisayara sahip olmayan birey oranlarında en düzgün ve en makûs bölgeler içinde 3 katı aşan farklar mevcut. Dijital marifetler açısından kıymetli bir gösterge olan bilgisayar kullanması oranında ise çalışma yaşındaki erkek ve bayanlar içindeki yaklaşık 16 yüzde puanlık farka işaret ediliyor. Bu bilgiler ışığında dijitalleşmenin ekonomik, toplumsal ve çevresel faydalarının tam olarak elde edilebilmesinin hünerlerin toplumun tamamına yayılabilmesine bağlı olduğu vurgulanıyor.
Dijital dönüşüme güçte dönüşüm de eşlik etmeli
Çalışmanın başka odak noktası, insan aktivitelerinin olumsuz çevresel tesirlerini azaltan ya da bilakis çeviren teknolojiler olarak tabir edilebilecek yeşil teknolojilerin iklim çabasında oynayabileceği rol. Raporda tüm dünyada ekonomik aktivitenin merkezi pozisyonunda bulunan kentlerin güç tüketimi ve sera gazı emisyonlarında değerli bir hisseye sahip olduğu hatırlatılırken, 5G ve objelerin interneti üzere teknolojilere dayanan akıllı kent tahlillerinin, ulaşım, su temini, atık ve ısıtma üzere biroldukca alanda iklim hareketine sunabileceği katkı ele alınıyor. Çalışmada yakın gelecekte bilgi merkezlerine, dijital hizmetlere ve bulut bilişim hizmetlerine olan talebin yükseleceğinin öngörüldüğü belirtilirken, dijital dönüşüme güçte dönüşümün eşlik etmesi gerektiğinin altı çiziliyor. Çünkü objelerin interneti ve bulut bilişim üzere epey büyük ölçüde dataya ihtiyaç duyan teknolojiler kıymet zincirinin tüm katmanlarına verimlilik katsalar da öteki yandan kendi güç muhtaçlıkları bulunuyor. Bu durum kelam konusu teknolojilerin tesisinin kesinlikle yenilenebilir güç üretimi ve güç verimliliği çalışmaları ile birlikte yürümesi gerektiği manasına geliyor. Ayrıcadijital teknolojiler alanında ilerleme, Birleşmiş Milletler’in 2030 ajandasında yer alan kimi sürdürülebilir kalkınma maksadına (SKA) da direkt hizmet ediyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı