Ege İhracatçı Birlikleri, AB’de Yeşil Mutabakat için kesimleri desteklemeye yönelik uygulanan kapsamlı yatırım planının benzerinin Türkiye’de de uygulanmasını, bilhassa güçte yeşil yatırımların önünün açılmasını ve desteklenmesini istiyor.
2050 yılında karbon-nötr bir iktisada ulaşmayı hedefleyen Avrupa Birliği’nin (AB), çeşitli çalışmalar yürüttüğü kesimlerin başında güç dalı geliyor.
“Eğer sera gazı emisyonlarını azaltmak istiyorsak, güç bölümündeki sera gazı salınımlarını azaltmalıyız ve yenilebilir güç kaynaklarından güç üretimine yönelmemiz gerekiyor.” diyen Ege İhracatçı Birlikleri, AB’de Yeşil Mutabakat için kesimleri desteklemeye yönelik uygulanan kapsamlı yatırım planının benzerinin Türkiye’de de uygulanmasını, bilhassa güçte yeşil yatırımların önünün açılmasını ve desteklenmesini istiyor.
Karbon salınımlarındaki en büyük hissesi güç kaynaklı emisyonların oluşturduğunu açıklayan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, Avrupa Yeşil Anlaşması’nın temel öncelikli alanlarından birinin güç olduğunu vurguluyor.
“Avrupa Kurulu, birinci etapta Şubat 2015’te, gelecekteki potansiyel iklim değişikliği siyasetlerine uygun olacak biçimde Güç Birliği ismi altında bir strateji deklare etti. 2030 yılında güç kaynaklarının yüzde 32’sini yenilenebilir güce dönüştürmek isteyen AB, Yenilebilir Güç Direktifiyle yol haritasını ortaya koydu. Ayrıyeten, Elektrik Piyasaları Regülasyonuyla da, elektrik piyasalarında yenilenebilir güce daha büyük bir hisse ayıracak ve hudut çok güç altyapılarının geliştirilmesiyle AB genelinde entegre bir güç piyasası kurulmasını hedefleniyor. Tüm bunlara ek olarak, binaların güç performansını arttırmak için de Bina Güç Performansı Direktifi de yayımladı. Yönetimsel düzenlemelerle de, üye ülkelerden 2021-2030 yılları içinde 10 yıllık Ulusal Güç ve İklim Planı hazırlamaları bekleniyor.”
Düşük karbon yakıtlar, binalarda güç tasarrufu, kaynakların çeşitlendirilmesi, güç depolanması
AB Komisyonu’nun, yeşil dönüşüm kapsamında 2030 ve 2050 maksatlarını belirlediğini anlatan Eskinazi, bu gayeler doğrultusunda strateji ve regülasyonların yanında alınan iki temel aksiyonu; akıllı dal entegrasyonu ve açık deniz – yenilenebilir güç olarak açıklıyor.
“Akıllı dal entegrasyonu stratejisiyle; elektrik, gaz, binalar, sanayi ve ulaşım üzere çeşitli güç dalları, karbon salınımlarını azaltmak gayesiyle entegre edilecek. Fosil yakıtların kullanması, yenilenebilir elektrik gücü ile yer değiştirecek ve elektrifikasyonun mümkün olmadığı alanlarda düşük karbon yakıtlar kullanılacak. Açık deniz ve yenilenebilir güç stratejisine göre de; açık denizde bulunan rüzgârın kuvveti, gelgit yahut dalgaların hareketiyle birlikte ortaya çıkan gücün, çağdaş teknolojilerle bir arada kullanıma sunulması planlanıyor. Yeşil Mutabakat ile birlikte tüm güç tedarik zincirlerinde, pak gücün ulaşımını kolaylaştırmak ve binalardaki güç tasarrufunu artırmak ismine dijitalleşme teşvik edilecek. Güç kaynaklarının çeşitlendirilmesi kadar, üretilen gücün depolanması da kıymetli bir husus. Bataryalar için Stratejik Aksiyon Planı ile güç depolama kapasitesinin arttırılması planlanıyor.”
Karbon emisyonlarının yüzde 87,4’ü güç dalından
Jak Eskinazi, Yeşil Anlaşma’ya ahenkte geç kalınması durumunda AB’nin hudutta karbon düzeneğiyle Türkiye’nin karşılaşacağı maliyetin yaklaşık yıllık 1,8 milyar euro olabileceğini paylaştı.
“Özellikle, çimento, otomotiv, makine, demir-çelik ve dokuma üzere dallar daha epeyce etkilenecek. Avrupa Birliği bir yandan üye ülkelerin emisyonları düşürmeyi hedefliyor, başka taraftan da Birlik haricinden ithal edilen mamüllerin karbon içeriğine bakılırsa “sınırda karbon düzenlemesi” düzeneğiyle vergilendirilmesini amaçlıyor. Bu yolla, AB hudutları içerisinde karbon maliyetiyle iş yapan şirketlerin rekabetçiliği korunmuş olacak ve AB ülkeleri hem de karbon vergisi üzere ekstra bir geliri de kendilerine yaratmış olacaklar. Toplam CO2 emisyonlarının 2019 yılında yüzde 87,4’ü güç dalından, yüzde 34,6’sı elektrik ve ısı üretiminden, yüzde 12,3’ü endüstriyel süreçler ve eser kullanması bölümünden, yüzde 0,3’ü ise tarım ve atık kesimlerinden kaynaklanıyor.”
Yenilenebilir güç ve atıklardan elde edilen elektrik üretimi; yüzde 14,7
Eskinazi, sanayi kesiminin elektrik tüketiminde birinci sırayı koruduğunu hatırlatarak, “Kömür, sıvı yakıt ve doğalgazdan (fosil yakıtlar) üretilen elektrik, toplam üretimimizin yüzde 56,1’ine tekabül ediyor. Hidroelektrikten elde edilen elektrik yüzde 29,2. Yenilenebilir güç ve atıklardan elde edilen elektrik üretimimiz geçen on yılda on kattan fazla artış göstermiş lakin buna karşın yenilebilir güçten elektrik üretimimiz, toplam elektrik üretimimizdeki hissesi yüzde 14,7 düzeylerine kadar anca gelebilmiştir. Hala elektrik üretimimiz kıymetli derecede fosil yakıtlara bağlı. 2019 yılında sanayi bölümünün kullandığı elektrik toplam tüketimin yüzde 45 ile birinci sırayı alırken, ticaret bölümü yüzde 19,3, meskenler yüzde 21,8, resmi daireler yüzde 5,3, aydınlatma yüzde 2 ve öteki bölümler yüzde 6,6 olmuştur. Sanayi bölümünün en kıymetli aktörü olan ihracatçımız son periyotta elektrik maliyetleriyle de gayret ediyor.” dedi.
Yeşil yatırım teşvikleri genişletilip, öncelikli yatırım alanı olmalı
Jak Eskinazi’ye nazaran ihracatçılar, yenilebilir güç kaynaklarından kendi elektriğini üretmesi ve güç tasarrufu sağlamasıyla hem Yeşil Mutabakat’a ahenk sürecini hızlandıracak, karbon vergisinden daha az etkilenecek birebir vakitte elektrik maliyetlerini düşürme imkanı sağlamasına yardımcı olacak.
“İhracatçılarımız, bir an evvel sürdürebilirlik ve karbon idaresine başlamak zorunda. Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı, Verimlilik Artırıcı Projeler ve İstekli Mutabakatlar ismi altında 2 alt program uyguluyor. Her iki alt program için müracaat yapmak isteyen işletmelerin sahip olması gereken ön kurallardan biri son 3 yıla ilişkin yıllık toplam güç tüketimleri ortalamasının taban 500 TEP olması. 500 TEP güç tüketimi kuralından dolayı birden fazla firma bu teşvikten yararlanamıyor. 500 TEP koşulunun 250 TEP’e düşürülmesi ve bu biçimdelikle daha hayli firmanın ve projenin desteklenmesinin önünün açılması yerinde olacaktır. Yenilebilir güç kaynaklarından güç üretilmeli, firmaların yapacakları yatırımlarla paralel yatırım teşvikleri genişletilmeli, öncelikli yatırım bahisleri ihracatçıların beklentileri kapsamında genişletilmeli.”
Güç projelerine özel bir dayanak mevzuatı çıkarılmalı
İhracatçılarımızın yenilenebilir güç konusunda yapacakları yatırımların öncelikli yatırım olarak değerlendirilip, 5’inci Bölge teşviklerinden yararlandırılması konusunda gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiğinin altını çizen Eskinazi şu biçimde devam etti:
“Ticaret Bakanlığı’nın yürütücüsü olduğu takviye sistemleri içerisinde; ihracatçı firmalarımızın gerek güç verimliliğini sağlamak ismine gerçekleştirecekleri harcamalar, gerek de fosil yakıtlardan yenilenebilir güç kaynaklarından yararlanma kapsamında işletmelerinde gerçekleştirecekleri güç projelerinin desteklenmesi kapsamında rastgele bir dayanak sistemi maalesef yok. İhracatçılarımızın yeşil güç harcamalarının desteklenmesi kapsamında yapacakları danışmanlık, eğitim, makine/ekipman ve yazılım vs. harcamalarının desteklenmesini için özel bir takviye mevzuatının çıkarılması yerinde olacaktır. İhracatçıların Ticaret Bakanlığı’ndan bu hususta önemli beklentileri var.”
Türkiye’nin toplam sera gazı emisyonu istatistikleri ne durumda?
En son yayımlanan TÜİK datalarına bakılırsa; Türkiye’nin toplam sera gazı emisyonu 2019 yılında 506,1 Mt CO2 muadili oldu. Sera gazı envanteri neticelerina göre, 2019 yılı toplam sera gazı emisyonu bundan evvelki yıla bakılırsa 3,1 azalarak 506,1 milyon ton (Mt) CO2 muadili (eşd.) olarak hesaplanmıştır. Kişi başı toplam sera gazı emisyonu ise 1990 yılında 4 ton CO2 eşd., 2018 yılında 6,4 ton CO2 eşd. ve 2019 yılında 6,1 ton CO2 eşd. olarak hesaplanmıştır. Görüleceği üzere, ülkemizde üretimdeki ve nüfustaki artışa paralel olarak sera gazı emisyonları yıllar ortasında önemli artış göstermiştir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
2050 yılında karbon-nötr bir iktisada ulaşmayı hedefleyen Avrupa Birliği’nin (AB), çeşitli çalışmalar yürüttüğü kesimlerin başında güç dalı geliyor.
“Eğer sera gazı emisyonlarını azaltmak istiyorsak, güç bölümündeki sera gazı salınımlarını azaltmalıyız ve yenilebilir güç kaynaklarından güç üretimine yönelmemiz gerekiyor.” diyen Ege İhracatçı Birlikleri, AB’de Yeşil Mutabakat için kesimleri desteklemeye yönelik uygulanan kapsamlı yatırım planının benzerinin Türkiye’de de uygulanmasını, bilhassa güçte yeşil yatırımların önünün açılmasını ve desteklenmesini istiyor.
Karbon salınımlarındaki en büyük hissesi güç kaynaklı emisyonların oluşturduğunu açıklayan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, Avrupa Yeşil Anlaşması’nın temel öncelikli alanlarından birinin güç olduğunu vurguluyor.
“Avrupa Kurulu, birinci etapta Şubat 2015’te, gelecekteki potansiyel iklim değişikliği siyasetlerine uygun olacak biçimde Güç Birliği ismi altında bir strateji deklare etti. 2030 yılında güç kaynaklarının yüzde 32’sini yenilenebilir güce dönüştürmek isteyen AB, Yenilebilir Güç Direktifiyle yol haritasını ortaya koydu. Ayrıyeten, Elektrik Piyasaları Regülasyonuyla da, elektrik piyasalarında yenilenebilir güce daha büyük bir hisse ayıracak ve hudut çok güç altyapılarının geliştirilmesiyle AB genelinde entegre bir güç piyasası kurulmasını hedefleniyor. Tüm bunlara ek olarak, binaların güç performansını arttırmak için de Bina Güç Performansı Direktifi de yayımladı. Yönetimsel düzenlemelerle de, üye ülkelerden 2021-2030 yılları içinde 10 yıllık Ulusal Güç ve İklim Planı hazırlamaları bekleniyor.”
Düşük karbon yakıtlar, binalarda güç tasarrufu, kaynakların çeşitlendirilmesi, güç depolanması
AB Komisyonu’nun, yeşil dönüşüm kapsamında 2030 ve 2050 maksatlarını belirlediğini anlatan Eskinazi, bu gayeler doğrultusunda strateji ve regülasyonların yanında alınan iki temel aksiyonu; akıllı dal entegrasyonu ve açık deniz – yenilenebilir güç olarak açıklıyor.
“Akıllı dal entegrasyonu stratejisiyle; elektrik, gaz, binalar, sanayi ve ulaşım üzere çeşitli güç dalları, karbon salınımlarını azaltmak gayesiyle entegre edilecek. Fosil yakıtların kullanması, yenilenebilir elektrik gücü ile yer değiştirecek ve elektrifikasyonun mümkün olmadığı alanlarda düşük karbon yakıtlar kullanılacak. Açık deniz ve yenilenebilir güç stratejisine göre de; açık denizde bulunan rüzgârın kuvveti, gelgit yahut dalgaların hareketiyle birlikte ortaya çıkan gücün, çağdaş teknolojilerle bir arada kullanıma sunulması planlanıyor. Yeşil Mutabakat ile birlikte tüm güç tedarik zincirlerinde, pak gücün ulaşımını kolaylaştırmak ve binalardaki güç tasarrufunu artırmak ismine dijitalleşme teşvik edilecek. Güç kaynaklarının çeşitlendirilmesi kadar, üretilen gücün depolanması da kıymetli bir husus. Bataryalar için Stratejik Aksiyon Planı ile güç depolama kapasitesinin arttırılması planlanıyor.”
Karbon emisyonlarının yüzde 87,4’ü güç dalından
Jak Eskinazi, Yeşil Anlaşma’ya ahenkte geç kalınması durumunda AB’nin hudutta karbon düzeneğiyle Türkiye’nin karşılaşacağı maliyetin yaklaşık yıllık 1,8 milyar euro olabileceğini paylaştı.
“Özellikle, çimento, otomotiv, makine, demir-çelik ve dokuma üzere dallar daha epeyce etkilenecek. Avrupa Birliği bir yandan üye ülkelerin emisyonları düşürmeyi hedefliyor, başka taraftan da Birlik haricinden ithal edilen mamüllerin karbon içeriğine bakılırsa “sınırda karbon düzenlemesi” düzeneğiyle vergilendirilmesini amaçlıyor. Bu yolla, AB hudutları içerisinde karbon maliyetiyle iş yapan şirketlerin rekabetçiliği korunmuş olacak ve AB ülkeleri hem de karbon vergisi üzere ekstra bir geliri de kendilerine yaratmış olacaklar. Toplam CO2 emisyonlarının 2019 yılında yüzde 87,4’ü güç dalından, yüzde 34,6’sı elektrik ve ısı üretiminden, yüzde 12,3’ü endüstriyel süreçler ve eser kullanması bölümünden, yüzde 0,3’ü ise tarım ve atık kesimlerinden kaynaklanıyor.”
Yenilenebilir güç ve atıklardan elde edilen elektrik üretimi; yüzde 14,7
Eskinazi, sanayi kesiminin elektrik tüketiminde birinci sırayı koruduğunu hatırlatarak, “Kömür, sıvı yakıt ve doğalgazdan (fosil yakıtlar) üretilen elektrik, toplam üretimimizin yüzde 56,1’ine tekabül ediyor. Hidroelektrikten elde edilen elektrik yüzde 29,2. Yenilenebilir güç ve atıklardan elde edilen elektrik üretimimiz geçen on yılda on kattan fazla artış göstermiş lakin buna karşın yenilebilir güçten elektrik üretimimiz, toplam elektrik üretimimizdeki hissesi yüzde 14,7 düzeylerine kadar anca gelebilmiştir. Hala elektrik üretimimiz kıymetli derecede fosil yakıtlara bağlı. 2019 yılında sanayi bölümünün kullandığı elektrik toplam tüketimin yüzde 45 ile birinci sırayı alırken, ticaret bölümü yüzde 19,3, meskenler yüzde 21,8, resmi daireler yüzde 5,3, aydınlatma yüzde 2 ve öteki bölümler yüzde 6,6 olmuştur. Sanayi bölümünün en kıymetli aktörü olan ihracatçımız son periyotta elektrik maliyetleriyle de gayret ediyor.” dedi.
Yeşil yatırım teşvikleri genişletilip, öncelikli yatırım alanı olmalı
Jak Eskinazi’ye nazaran ihracatçılar, yenilebilir güç kaynaklarından kendi elektriğini üretmesi ve güç tasarrufu sağlamasıyla hem Yeşil Mutabakat’a ahenk sürecini hızlandıracak, karbon vergisinden daha az etkilenecek birebir vakitte elektrik maliyetlerini düşürme imkanı sağlamasına yardımcı olacak.
“İhracatçılarımız, bir an evvel sürdürebilirlik ve karbon idaresine başlamak zorunda. Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı, Verimlilik Artırıcı Projeler ve İstekli Mutabakatlar ismi altında 2 alt program uyguluyor. Her iki alt program için müracaat yapmak isteyen işletmelerin sahip olması gereken ön kurallardan biri son 3 yıla ilişkin yıllık toplam güç tüketimleri ortalamasının taban 500 TEP olması. 500 TEP güç tüketimi kuralından dolayı birden fazla firma bu teşvikten yararlanamıyor. 500 TEP koşulunun 250 TEP’e düşürülmesi ve bu biçimdelikle daha hayli firmanın ve projenin desteklenmesinin önünün açılması yerinde olacaktır. Yenilebilir güç kaynaklarından güç üretilmeli, firmaların yapacakları yatırımlarla paralel yatırım teşvikleri genişletilmeli, öncelikli yatırım bahisleri ihracatçıların beklentileri kapsamında genişletilmeli.”
Güç projelerine özel bir dayanak mevzuatı çıkarılmalı
İhracatçılarımızın yenilenebilir güç konusunda yapacakları yatırımların öncelikli yatırım olarak değerlendirilip, 5’inci Bölge teşviklerinden yararlandırılması konusunda gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiğinin altını çizen Eskinazi şu biçimde devam etti:
“Ticaret Bakanlığı’nın yürütücüsü olduğu takviye sistemleri içerisinde; ihracatçı firmalarımızın gerek güç verimliliğini sağlamak ismine gerçekleştirecekleri harcamalar, gerek de fosil yakıtlardan yenilenebilir güç kaynaklarından yararlanma kapsamında işletmelerinde gerçekleştirecekleri güç projelerinin desteklenmesi kapsamında rastgele bir dayanak sistemi maalesef yok. İhracatçılarımızın yeşil güç harcamalarının desteklenmesi kapsamında yapacakları danışmanlık, eğitim, makine/ekipman ve yazılım vs. harcamalarının desteklenmesini için özel bir takviye mevzuatının çıkarılması yerinde olacaktır. İhracatçıların Ticaret Bakanlığı’ndan bu hususta önemli beklentileri var.”
Türkiye’nin toplam sera gazı emisyonu istatistikleri ne durumda?
En son yayımlanan TÜİK datalarına bakılırsa; Türkiye’nin toplam sera gazı emisyonu 2019 yılında 506,1 Mt CO2 muadili oldu. Sera gazı envanteri neticelerina göre, 2019 yılı toplam sera gazı emisyonu bundan evvelki yıla bakılırsa 3,1 azalarak 506,1 milyon ton (Mt) CO2 muadili (eşd.) olarak hesaplanmıştır. Kişi başı toplam sera gazı emisyonu ise 1990 yılında 4 ton CO2 eşd., 2018 yılında 6,4 ton CO2 eşd. ve 2019 yılında 6,1 ton CO2 eşd. olarak hesaplanmıştır. Görüleceği üzere, ülkemizde üretimdeki ve nüfustaki artışa paralel olarak sera gazı emisyonları yıllar ortasında önemli artış göstermiştir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı